Konkurs na rzeźbę upamiętniającą postać Stanisława Pyjasa zorganizowany został przez Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku. Pierwszą nagrodę przyznano dr Dariuszowi Sitkowi. Zaproponowana przez tego artystę forma wraz z koncepcją zagospodarowania terenu ma powstać w Krakowie przy ul. Oleandry oraz alei 3-go Maja, przed domem studenckim „Żaczek”.
Projektów było więcej. Nagrodzone prace można oglądać w Galerii Promocyjnej Akademii Sztuk Pięknych do 6 grudnia.
Zwycięzca konkursu tak tłumaczy koncepcję swojego dzieła: „Projekt rzeźby odnosi się do upamiętnienia Stanisława Pyjasa poprzez przywołanie jego najbardziej charakterystycznego portretu, który zaistniał w przestrzeni publicznej, przekazie medialnym i świadomości ludzi zaraz po tragicznej śmierci w maju 1977 r. w Krakowie. Zdjęcie Pyjasa pochodzi z okresu jego studiów na Uniwersytecie Jagiellońskim i stanowiło swego czasu ikonę młodego opozycjonisty, który zginął bestialsko pobity przez Służbę Bezpieczeństwa”.
Artysta portret studenta, mocno zgrafizowany (pozbawiony szczegółów) i powiększony, planuje zawrzeć w kształcie bramy z łukiem. Brama, jako symbol przejścia, w tym wypadku odnosi się również do miejsca, przy ulicy Szewskiej 7, w którym znaleziono martwego Stanisława Pyjasa. Dodatkowo, elementami określającym symbolicznie przemoc i opresję, będą pionowe, stalowe elementy - kraty, jakby więzienne, wycięte w taki sposób, żeby tworzyły podobiznę studenta.
Rzeźba stanie na specjalnej betonowej ścieżce, w której artysta planuję zatopić elementy stalowe, które optycznie utworzą negatyw portretu Pyjasa.
Początek realizacji projektu jest przewidziany na 2019 rok. Jego inicjatorem jest przyjaciel Stanisława Pyjasa Bronisław Wildstein. W budowie pomnika ma pomagać miasto, ale jeszcze nie określono dokładnie w jakim zakresie. Pomnik ma mieć około 3 metry wysokości i ok. 2,5 m szerokości.
Stanisław Pyjas był studentem filologii polskiej i filozofii Uniwersytetu Jagiellońskiego. Jego śmierć w tajemniczych okolicznościach w maju 1977 roku, kilka dni przed juwenaliami, wstrząsnęła środowiskiem akademickim Krakowa i Polski. Jego ciało znaleziono przy ul. Szewskiej. Śmierć szybko powiązano z działaniami komunistycznej bezpieki. Pyjas był współpracownikiem Komitetu Obrony Robotników i działaczem opozycyjnym w czasach PRL. Władze komunistyczne jego śmierć tłumaczyły upadkiem ze schodów. Opozycjoniści twierdzą jednak, że była skutkiem zakatowania studenta przez funkcjonariuszy Służby Bezpieczeństwa.
Śledztwo w tej sprawie prowadził Instytut Pamięci Narodowej, ale nie dało ono jednoznacznych odpowiedzi.
CBŚP na Pomorzu zlikwidowało ogromną fabrykę „kryształu”
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
