Po ciemności przychodzi światło. W Krakowie rozpoczął się teatralny festiwal Boska Komedia

Oficjalnie od dziś, 3 grudnia, rusza 14. edycja Boskiej Komedii - oficjalnie, bo już wczoraj wystartowało pasmo online, w którym bezpłatnie udostępniony został spektakl Krystiana Lupy "Austerlitz".

Na miłośników teatru czeka trzydzieści spektakli, w tym trzy premierowe, sześć dużych inscenizacji pojawi się w trybie online. Nowością tegorocznego festiwalu będzie podwójny konkurs: „Inferno” z udziałem dziewięciu spektakli zrealizowanych w mijający sezonie oraz w tym roku także konkursowy przegląd spektakli młodych twórców „Paradiso”, w którym zaprezentowanych zostanie dziesięć inscenizacji. Oba konkursy oceniać będą jurorzy z Francji, Rosji, Hiszpanii, Niemiec, Grecji, Rumunii, Bośni i Hercegowiny oraz Litwy.

Dwa najbardziej dyskutowane spektakle mijającego sezonu. „Odyseja. Historie dla Hollywood” Krzysztofa Warlikowskiego oraz „3Siostry” Luka Percevala zaprezentowane będą poza konkursem, w nurcie mistrzowskim.

Uroczysta gala odbędzie się 11 grudnia w Teatrze Łaźnia Nowa, a towarzyszyć jej będzie koncert Marysi Peszek.

A tegorocznej edycji przyświeca hasło „Post tenebras lux” (po ciemności światło). - 14. edycja festiwalu będzie świętem i spotkaniem nie tylko w sprawie teatru, ale w imię głęboko humanistycznych wartości, które są warunkiem jego istnienia – zapowiadał dyrektor artystyczny festiwalu Bartosz Szydłowski.

W tym roku do głównego konkursu festiwalu zakwalifikowanych zostało dziewięć spektakli, konkurs otworzą "Czerwone nosy" Jana Klaty, a podczas przeglądu "Inferno" będzie można zobaczyć m.in. trzy przedstawienia krakowskich teatrów - "Wujaszka Wanię" Teatru Ludowego, "Halkę" Starego Teatru i "Tysiąc i jedną noc. Szeherezada 1979" Teatru im. Słowackiego. Konkurs zamknie "Sonata jesienna" z wyróżnioną najważniejszymi aktorskimi nagrodami sezonu za rolę w tym spektaklu Danutą Stenką.

Wszystkie spektakle biorące udział w konkursie głównym:

• „Czerwone nosy” w reż. Jana Klaty z Teatru Nowego w Poznaniu (spektakle 3, 4.12)
• „Onko” w reż. Weroniki Szczawińskiej z TR Warszawa (spektakl 5.12)
• „Wujaszek Wania” w reż. Małgorzaty Bogajewskiej z Teatru Ludowego (spektakl 5.12)
• „Komedia. Wujaszek Wania” w reż. Jędrzeja Piaskowskiego z Teatru Zagłębia w Sosnowcu (spektakl 8.12)
• „Tysiąc i jedna noc. Szeherezada 1979” w reż. Wojtka Farugi z Teatru im. J. Słowackiego (spektakl 6.12)
• „Tiki i inne zabawy” w reż. Dominiki Knapik z Wrocławskiego Teatru Pantomimy (spektakl 7.12)
• „Wstyd” w reż. Małgorzaty Wdowik z Nowego Teatru (spektakl 7.12)
• „Halka” w reż. Anny Smolar z Narodowego Starego (spektakl 8.12)
• „Sonata jesienna” w reż. Grzegorza Wiśniewskiego z Teatru Narodowego w Warszawie (spektakle 8, 9.12)

W tym roku przegląd spektakli młodych twórców będzie miał charakter konkursowy. O tytuł najlepszego reżysera, nagrodę za najlepszy dyplom i osobowość artystyczną ubiega się dziesięć spektakli. W konkursie biorą udział nie tylko spektakle
reżyserskie, ale również 4 dyplomy Akademii Teatralnych: z Krakowa, Warszawy i Białegostoku.

- Czas pandemii najbardziej dotknął młode pokolenie twórców. Zostali zatrzymani tuż przed podjęciem pierwszych zawodowych wyzwań. Hibernacja marzeń, to dla młodego artysty najgorszy sytuacja. Dlatego podjąłem decyzję o formie konkursowej, która pozwoli wyróżnić młode osobowości artystyczne oraz nadać przeglądowi ważniejszą rangę i być może tym samym bardziej sprawczo pomóc młodym artystom - wyjaśniał Bartosz Szydłowski.

Spektakle konkursowe:

• „Raj. Potop" reż. Grzegorz Jaremko, STUDIO teatrgaleria
• „Silenzio!", reż. Ramona Nagabczyńska, Nowy Teatr w Warszawie
• "Maszyna", reż. Jagoda Szelc, Teatr Polski w Bydgoszczy
• "Serce", reż. Wiktor Bagiński, TR Warszawa
• "Bezpieczne miejsce", reż. Tomasz Fryzeł, teatr Łaźnia Nowa w Krakowie
• "Arianie", reż. Beniamin M. Bukowski, Narodowy Stary Teatr w Krakowie
• "Popatrz na mnie", reż. Ewa Kaim, AST w Krakowie
• "Darwin albo dzieci rewolucji", reż. Magdalena Miklasz, AST w Warszawie, filia w Białymstoku
• "Hey U", reż. Agnieszka Glińska, AST w Krakowie
• "Klub", reż. Weronika Szczawińska, TR Warszawa

Tradycją festiwalu Boska Komedia jest współpraca produkcyjna z innymi teatrami. Jej efektem będą produkcja muzycznego performansu „Purification” w reż. Katarzyny Kalwat, z muzyką Agaty Zubel, koprodukcja z Teatrem Zagłębie z Sosnowca, czyli spektakl „Kreszany” w reż. Oleny Apczel, koprodukcja Festiwalu Mała Boska Komedia ze Studio teatrgaleria z Warszawy i Teatrem Polskim z Bydgoszczy „Przemiany” w reż. Michała Borczucha oraz produkcja Narodowego Starego Teatru „Obywatelka Kane” Joli Janiczak w reż. Wiktora Rubina.

W programie również dwukrotny pokaz „Śniegu” Orhana Pamuka w reż. Bartosza Szydłowskiego, będący efektem współpracy festiwalu Boska Komedia z Teatrem Szekspirowskim, z Gdańska, Studio teatrgaleria z Warszawy oraz Teatrem im. Wyspiańskiego z Katowic. W sekcji Purgatorio zobaczymy także „Rodzeństwo” w reż. Krystiana Lupy, który to spektakl obchodzi 25 lat od czasu premiery oraz głośne już „Dziady" Mai Kleczewskiej.

W ramach odsłony online będzie można zobaczyć sześć znakomitych spektakli, które zostaną jednorazowo udostępnione widzom na platformie playkrakow.com. Będą to: „Austerlitz” Krystiana Lupy, „Między nogami Leny, czyli Zaśnięcie Najświętszej Marii Panny według Michelangela Caravaggia” Agaty Dudy-Gracz, „Fanny i Aleksander” Łukasza Kosa, „Powrót do Reims” Katarzyny Kalwat, „On wrócił” Roberta Talarczyka i „Kruk z Tower” Aldony Figury. Pokazy będą limitowane czasowo i bezpłatne.

Dzięki inicjatywie i wsparciu Instytutu Adama Mickiewicza oraz Instytutu Teatralnego im. Z. Raszewskiego widzowie będą mieli okazję zobaczyć program teatralny poświęcony Białorusinom, m.in. najnowszą premierę Teatru im. H. Modrzejewskiej z Legnicy w reż. Łukasza Kosa na podstawie tekstu Andrieja Kurieńczyka „Głosy Nowej Białorusi” będącego prawdziwą historią ofiar represji w kraju uciskanym przez Łukaszenkę oraz efekty pracy rezydencji białoruskich artystów związanych z niezależną grupą teatralną Kupałowcy: „Zapiski oficera armii czerwonej” wg powieści Sergiusza Piaseckiego.

Na piątek 10 grudnia został zaplanowany panel dyskusyjny dotyczący przemocy w teatrze. Spotkanie ma poprowadzić Katarzyna Janowska, a wezmą udział Iga Gańczarczyk, Mariusz Grzegorzek, Jolanta Janiczak. Z projektu, po dyskusji wokół skandalu związanego z udziałem w festiwalu reżyserzy, których oskarżono o przemoc psychiczną i fizyczną wobec studentów i aktorów, wycofał się Jacek Poniedziałek.

"Sprawa przemocy w teatrze stała się jednym z głównych tematów, które podzieliły środowisko w mijającym sezonie. Wszyscy jednogłośnie uznali, że zachowania przemocowe w relacjach zawodowych nie powinny mieć miejsca. Równolegle pojawiły się wątpliwości i pytania, które wciąż domagają się namysłu i wzywają do dyskusji. Czy gorąca debata, która wybuchła z początkiem roku, przyniosła zmianę jakościową? Czy pomogła w rozmowie o tak trudnych tematach? A może warto poszerzyć definicje współczesnych patologii, poszukać źródeł przemocy, zastanowić się nad mechanizmami różnych form kulturowego i obyczajowego ekstremizmu" - zapowiadają panel organizatorzy.