Na Skałce remontują sadzawkę św. Stanisława, której daje się we znaki lecznicza woda

- Jest to typowa konserwacja zachowawcza po ostatniej, zasadniczej konserwacji sprzed 20 lat, usuwająca skutki zniszczeń, jakie pojawiły się od tamtego czasu. Sadzawka była już bardzo brudna, po oczyszczeniu będzie jaśniejsza, będą również widoczne na niej poprzednie interwencje, wymiany tralek - bo kamień różni się kolorem od wcześniej użytego - mówi nam Aleksander Piotrowski z firmy AC Konserwacja Zabytków, która prowadzi prace na Skałce. - A uczytelnieniem twarzy figury św. Stanisława zajęliśmy się, bo było ryzyko, że dalsza, postępująca destrukcja kamienia spowodowałaby zatracenie formy rzeźbiarskiej anatomii twarzy. Wykonaliśmy delikatnie uzupełnienie tego, czego już nie było, powrót do formy pierwotnej - wyjaśnia.

Stojący w środku sadzawki posąg biskupa - rzeźba z piaskowca - został wykonany w latach 30. XVIII wieku. Również z XVIII wieku pochodzą cztery obeliski z wapienia pińczowskiego, które stanęły w narożach, a także balustrada z kamiennych tralek. Natomiast do dość dużej zmiany doszło w latach 90. XIX wieku, w czasie prac prowadzonych przez architekta Karola Knausa. Między innymi podniósł on i przebudował portal wejściowy (bramkę sadzawki), wprowadził metalowe latarnie na narożnikach i wyginane metalowe elementy w obrębie cembrowiny. Także pod koniec XIX wieku pojawiły się odlane z brązu orły wieńczące obeliski.

Ostatni generalny remont sadzawki na Skałce - zwanej zwanej Kropielnicą Polski - przeprowadzono 20 lat temu. Prace przy sadzawce i jej otoczeniu trwały wtedy trzy sezony i zakończono je w listopadzie 2005 roku. Jednym z efektów tamtego remontu było pojawienie się poidełka, dzięki któremu każdy może skosztować i zaczerpnąć cennej wody z sadzawki. Jest to woda wysoko zmineralizowana. Zawiera dużą ilość siarczanów i chlorków, ma charakterystyczny zapach siarkowodoru.

Woda św. Stanisława, zdatna do picia, bogata w makro- i mikroelementy, o właściwościach leczniczych (składem przypomina wody mineralne z uzdrowisk w Swoszowicach i Matecznym), jednocześnie daje się we znaki samej sadzawce. Jak tłumaczył nam o. Mariusz Tabulski OSPPE, przeor klasztoru oo. Paulinów na Skałce, woda jest przebadana i czerpie ją do butelek wielu mieszkańców, ze względu na jej zdrowotne właściwości, ale jednocześnie - ze względu na to, że zawiera dużo siarczanów - woda ta powoduje niszczenie elementów z piaskowca. - Popękały schody, zostały wykruszone łączenia pomiędzy tralkami, jest wiele ubytków, figura św. Stanisława już źle wygląda. Działalność tej wody ma wpływ również na element betonowy sadzawki - wymieniał przeor.

Obecne prace przy sadzawce (konserwacja elementów kamiennych sadzawki wraz z detalami metalowymi) rozpoczęły się w czerwcu i w tym sezonie potrwają jeszcze do 15 października. W przyszłym roku planowana jest renowacja samej niecki sadzawki. Będzie ona czyszczona, na nowo izolowana, uszczelniana. Termin zakończenia całego remontu to połowa października 2024 roku. Dopóki trwa konserwacja nie ma możliwości czerpania wody z sadzawki.

Tegoroczny, pierwszy etap prac będzie kosztował ponad 550 tys. zł, a koszt całej konserwacji szacowany jest na prawie 800 tys. złotych. Przedsięwzięcie jest współfinansowane ze środków Narodowego Funduszu Rewaloryzacji Zabytków Krakowa, Ministerstwa Kultury i z budżetu miasta Krakowa.