Kraków. Nowe porządki i ograniczenia ruchu na placu Nowym. Zasadzą tylko jedno samotne drzewo, jako symbol przemian [WIZUALIZACJE]

FLESZ - Parki kieszonkowe. Nowość w mieście

Raport z konsultacji powstał po zebraniu opinii mieszkańców dotyczących wielowariantowej koncepcji zagospodarowania placu Nowego, którą na zlecenie Zarządu Dróg Miasta Krakowa wykonała firma Dakuzo Architektura & Branding.

W podsumowaniu raportu zaznaczono, że w przypadku rozwiązań komunikacyjnych uznano, iż najbardziej optymalny będzie wariant zakładający zamknięcie dla ruchu samochodowego ul. Estery.

Brano też pod uwagę wyłączenie z ruchu odcinka ul. Plac Nowy 6-10. Podczas konsultacji mieszkańcy, wśród których jest duży odsetek osób starszych, sprzeciwiali się jednak takiemu rozwiązaniu, obawiając się, że spowoduje to nadmierne rozprzestrzenienie się strefy ogródków kawiarnianych, a co się z tym wiąże - zintensyfikowane życie nocne po północnej stronie placu.

Ponadto, indywidualnie zgłosili swoje uwagi przedsiębiorcy, dzierżawiący lokale na rogu ul. Warszauera i Estery oraz ul. Plac Nowy 3, dla których nie przewidziano ogródków. Lokal zlokalizowany na rogu ul. Warszauera oraz Estery nie miał do tej pory zgody na lokalizację ogródka od frontu, z uwagi na to, iż bezpośrednio przylega do skrzyżowania ulic, a w świetle obowiązującego prawa lokalizacja ogródka w odległości 10 m od skrzyżowania znacząco ogranicza widoczność uczestnikom ruchu drogowego,
co negatywnie wpływa na warunki bezpieczeństwa. Autorzy raportu podkreślili więc, że najlepszym rozwiązaniem jest zamknięcie ul. Estery, bowiem to pozwoli zrealizować postulaty zgłaszane przez mieszkańców i przedsiębiorców.

Podczas konsultacji okazało się, że najwięcej kontrowersji wywołują kwestie związane z zielenią oraz likwidacją budynku toalet. Wielu mieszkańców oczekiwało zwiększenia ilości zieleni w obrębie placu. Krytykowano też rozwiązanie polegające na całkowitym pokryciu placu betonową posadzką.

"Istotne jest, iż plac Nowy pokryty jest betonową posadzką od ponad stu lat, a aktualny projekt nie ma na celu redefinicji tego miejsca a jedynie rewitalizację i przywrócenie ładu przestrzennego. W zakresie niniejszego działania planowane jest usunięcie wiat, budek, przypadkowej zabudowy oraz przywrócenie ładu urbanistycznego, zgodnego do pierwotnego wizerunku placu, czyli takiego jakim był sto lat temu" - wyjaśniono w raporcie.

Jego autorzy podkreślili też: "Istotne jest to, że plac Nowy, wraz z całą dzielnicą Kazimierz, wpisany jest na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO, podlega ścisłej ochronie konserwatorskiej, w związku z czym możliwe jest jedynie przywrócenie
jego historycznego charakteru, zmiana placu w zielony skwer nie jest możliwa".

W 2019 r. Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Krakowie wydał negatywną opinię w kwestii sadzenia na placu drzew w gruncie. Po zebraniu uwag społecznych, architekci rozważali opcję wprowadzenia szpaleru drzew poza obrysem placu, w obrębie przebudowywanej (wyłączonej z ruchu) ul. Estery. Okazało się jednak, że wymagana szerokość na przejazd wozów strażackich (w odpowiedniej odległości od budynków) uniemożliwia takie rozwiązanie. Ponadto zarówno WUOZ jak i miejskie instytucje odpowiedzialne za organizację ruchu negatywnie zaopiniowały taki pomysł.

- W związku z powyższym jedyną przestrzenią, poza pasem drogowym oraz płytą historycznego, chronionego konserwatorsko placu, w której możliwe jest zasadzenie drzew jest “luka przestrzenna” uzyskana poprzez likwidację anachronicznego budynku szaletów miejskich. Zaplanowane tam “samotne pojedyncze drzewo”, krytykowane szeroko przez mieszkańców, ma stanowić urzeczywistnienie pomysłu lokalnych aktywistów, pomysłu na rozłożyste drzewo jako symbol jedności i przemian - informują architekci.

Na etapie planowania w przypadku toalet architekci uznali, że powinny ustąpić miejsca zieleni a następnie być zrealizowane od nowa, poza obrysem placu, podobnie jak śmietniki i bankomaty. Po wnioskach, jakie wpłynęły w ramach konsultacji architekci w odpowiedzi na głosy społeczeństwa, zaproponowali koncepcję nowego budynku podziemnego szaletów na samym placu. "Projekt koncepcyjny nowego budynku podziemnego, który mógłby pojawić się w miejscu starego obiektu, spełniając przy tym aktualnie
obowiązujące wymagania, zostanie przedłożony do zaopiniowania podmiotom administracyjnym" - czytamy w raporcie.

Zajęto się również uprządkowaniem handlu na placu. Architekci zwrócili uwagę, że istniejąca struktura "przypadkowych budek" wprowadza nieład, chaos, zabiera przestrzeń placu, ogranicza widoczność na znajdujący się na środku placu zabytkowy budynek "Okrąglaka". Zaproponowali więc pierścieniowy układ ażurowych składanych stoisk, opisujący się na obrysie "Okrąglaka", zostawiając otwarte narożniki placu, tworząc alejkę handlową pomiędzy lokalami w budynku a straganami, ze składanymi zadaszeniami z tkanin. Po konsultacjach zmieniono koncepcję i zaproponowano wprowadzenie szeregu pergoli, których podstawową funkcją będzie zadaszenie stoisk handlowych (z użyciem tkaniny). Poza imprezami targowymi, gdy stoły handlowe będą składane i usuwane z placu, funkcją pergoli ma być zacienienie ławek, które realizowane jako (blokowane) meble mobilne, będą przestawiane. Ewolucji uległa również propozycja wyglądu ławek - zmniejszono ich głębokość i zaprojektowano oparcia, co ma czynić meble bardziej przyjazne osobom starszym.

Kolejny wniosek, jaki pojawił się w ramach konsultacji dotyczy rozwiązań związanych z organizacją na placu imprez muzycznych, teatralnych, warsztatów lub innych form aktywności społecznej. Uznano, że takie wydarzenia powinny się odbywać w największym fragmencie placu - w narożniku w rejonie ul. Warszauera i Estery. Fragment ten będzie przylegał bezpośrednio do przebudowywanego w deptak fragmentu ul. Estery oraz głównego skupiska lokali gastronomicznych. Kształt czy wielkość sceny, rozwiązania nietypowe takie jak budowa sceny na dachu "Okrąglaka" pozostawiono do decyzji organizatorom koncertu.

- Obecnie przygotowywana koncepcja zagospodarowania placu Nowego na podstawie ankiet i uwag mieszkańców z konsultacji społecznych stanowi materiał bazowy, który po zakończeniu etapu konsultacji będzie jeszcze dalej rozwijany i modyfikowany w oparciu o pozyskane uwagi i wytyczne od jednostek miejskich oraz Rady Dzielnicy I Stare Miasto - informuje Zarząd Dróg Miasta Krakowa.

Ta gminna jednostka przeprowadziła przetarg na wykonawcę koncepcji przebudowy placu Nowego. Wybór wykonawcy trwał blisko pół roku. Chętnych było 10 firm. Wybrano firmę Dakuzo. Koszt opracowania to 49,5 tys. zł.

Plan jest taki, by w przyszłym roku powstał projekt budowlany przebudowy placu Nowego, a sama inwestycja mogłaby zostać zrealizowana w 2023 r.

Przypomnijmy, że 12 lat temu miasto rozstrzygnęło konkurs na wizję architektoniczną przebudowy placu Nowego. Wygrała propozycja krakowskich architektów Piotra Lewickiego i Kazimierza Łataka. Koncepcja zakładała modernizację nawierzchni placu oraz m.in. w jego części lokalizację straganów z zadaszeniem. Warunki konkursu były takie, że później miasto miało zlecić zwycięskim architektom wykonanie projektu realizacyjnego przebudowy placu. Nie doszło do tego.

ZDMK wyjaśnia: - Poprzednia koncepcja, pomimo upływu ponad 10 lat i wnioskowania co roku o zabezpieczenie środków na jej wykonanie, nie doczekała się fazy realizacyjnej, co należy interpretować jako swego rodzaj brak akceptacji dla realizacji projektu w tej formie. W tym czasie stan techniczny nawierzchni placu uległ znacznej degradacji i wymaga podjęcia pilnych działań. W związku z tym podjęta została próba wykonania przebudowy placu Nowego w ograniczonym zakresie, wynikającym z konieczności dostosowania układu komunikacji drogowej i pieszej do obowiązujących na terenie Kazimierza zasad oraz uporządkowania zagospodarowania terenu placu.