"Navigatio Spero" - adwentowy koncert Chóru Polskiego Radia w krakowskim kościele o. Pijarów

FLESZ - Krótszy tydzień pracy?

Rodzina Bachów przez prawie dwieście lat miała istotny wkład w kształtowanie historii niemieckiej muzyki. Pochodziło z niej ponad 50 znanych muzyków i kilku ważnych kompozytorów, z których największe uznanie zdobył wprawdzie Johann Sebastian, ale dokonania innych członków tego znamienitego rodu są równie doniosłe.

Obok kompozycji Jana Sebastiana Bacha w koncercie Chóru Polskiego Radia usłyszymy utwory Johanna Christopha Bacha, organisty w kaplicy zamkowej w Arnstadt i klawesynisty kapeli dworskiej w kościele św. Jerzego w Eisenach; Johanna Michaela Bacha, organisty w kościele w Gehren i stryjecznego dziadka Jana Sebastiana, a także Johanna Ludwiga Bacha, kantora i kapelmistrza kapeli na dworze w Meiningen. Kompozycje rodu Bachów uzupełnią utwory Heinricha Schütza – niemieckiego kompozytora i organisty stawianego na równi z Claudio Monteverdim.

Koncert wypełni muzyka związana z okresem adwentu – czasem oczekiwania narodziny Boga-Człowieka oraz kompozycje bożonarodzeniowe niemieckiej szkoły przedbachowskiej. Zabrzmi zatem tradycyjne, adwentowe, pełne nadziei wołanie "Rorate coeli" („Niebiosa spuście rosę”) opracowane przez Heinricha Schütza jak również kompozycje świąteczne do słów Marcina Lutra: "Nun komm, der Heiden Heiland" - hymn na I niedzielę adwentu i jedna z najpopularniejszych kolęd niemieckich "Vom Himmel hoch", której wybrane wersety posłużyły Johannowi Christophowi Bachowi do skomponowania motetu "Merk auf, mein Herz, merk auf".

Gatunkiem, który zdominuje koncert jest właśnie motet – jedna z najstarszych form wielogłosowej muzyki wokalnej, uprawiana od XIII do XIX wieku. Choć w średniowieczu był on utworem wielotekstowym (zawierał różne teksty w różnych głosach) i podejmował zarówno tematykę religijną i świecką, w renesansie ustaliła się jego klasyczna forma jako utworu z jednym tekstem, wyłącznie religijnym.

Barokowe motety kontynuowały klasyczną formę, związaną z przekazem religijnym, rozwijając się jednak w koncertującą formę nie tylko wokalną, ale wokalno-instrumentalną. Podczas koncertu zabrzmią – zgodnie z barokową regułą varietas – zarówno motety solistyczne jak i formy wokalno-instrumentalne.

Chórowi Polskiego Radia towarzyszyć będą znakomici instrumentaliści: Andrzej Zawisza na pozytywie oraz Bartosz Kokosza na wiolonczeli barokowej, których kunszt podziwiać będzie można również w ich solowych prezentacjach podczas koncertu.

Koncert zabrzmi w niezwykłych wnętrzach krakowskiego, barokowego kościoła ojców Pijarów. Bo czy można sobie wyobrazić lepsze miejsce do śpiewania (i słuchania) utworów, u których podstawy tkwi muzyczna rozmowa z Bogiem? Zwłaszcza w okresie adwentu, kiedy oczekujemy jego kolejnego, symbolicznego przyjścia na świat pod ludzką postacią.