165 lat temu wybuchło Powstanie Krakowskie

Stary Cmentarz Podgórski zapomniany i nieoznakowany

Powstanie Krakowskie wybuchło w nocy z 21 na 22 lutego 1846 roku i jest uznawane za jedyny zryw narodowo-wyzwoleńczy, wymierzony przeciwko trzem okupantom: Rosji, Prusom, Austrii jednocześnie. Do powstańczych walk zbrojnych doszło na terenie Krakowa i Galicji, Wielkopolski oraz Królestwa Kongresowego.

Powstanie w Krakowie chciano oprzeć na sile chłopskich rąk. W zamian za pomoc utworzony tu Rząd Narodowy Rzeczypospolitej Polskiej, pod dyktaturą Jana Tyssowskiego, obiecał uwłaszczenie chłopów, przydzielenie im ziemi i utworzenie warsztatów narodowych. Jednak zamiar przyciągnięcia chłopów do powstania nie powiódł się, gdyż głoszeniem i tłumaczeniem obietnic wśród najniższej warstwy społeczeństwa zajęła się jedynie niewielka garstka ludzi, wśród nich m.in. Edward Dembowski - polski działacz lewicy niepodległościowej, sekretarz dyktatora Tyssowskiego, radykalny rewolucjonista.

Jedyna bitwa w Powstaniu Krakowskim odbyła się 26 lutego pod Gdowem. Armia austriacka pułkownika Ludwiga von Benedeka po krótkiej walce pokonała oddział powstańczy. Mimo tej porażki Edward Dembowski nie rezygnował i 27 lutego wyruszył z krzyżem w ręku z procesją na Podgórze, żeby przemówić do chłopów. Nie zdołał jednak zrealizować swych zamiarów. Drogę idącemu tłumowi zastąpiła austriacka armia gen. Ludwiga Collina, która oddała kilka salw do tłumu, w wyniku czego Dembowski zginął. Pochowany jest na Starym Cmentarzu Podgórskim w Krakowie.

Powstanie krakowskie zakończyło się 3 marca, gdy wojska austriackie wkroczyły do Krakowa. Tyssowskiemu udało się opuścić Kraków i na czele znacznego oddziału przemieścić się za granice z Prusami.

Czytaj także:
Historia miasta ukryta tuż pod stopami [wideo]
Podgórze obchodzi w tym roku 225-lecie
Dawne pamiątki po wylewach [zdjęcia]
Poznaj historię gmachu przy Basztowej 22
Co nam zostało z tamtych lat... [felieton]