Eko-AB – samowystarczalne sortownie odpadów na osiedlach

Tymczasem w turystycznym centrum miasta przybywa śmieci, głównie papierowych opakowań i butelek PET. W efekcie, zbiorcze kubły są źródłem wymieszanych odpadów trafiających na wysypisko.

Do rozstawionych kilkuset kompletów "dzwonów" przeznaczonych na surowce wtórne wrzucane są często nieposortowane odpady. Podczas rozładunku pełnych pojemników na ciężarówki, zawierających wyodrębnione śmieci przeznaczonych na różne rodzaje odpadów, niejednokrotnie obsługa wysypuje zawartość bezładnie. W konsekwencji, część mieszkańców traci zaufanie do dobrych intencji KZK.

Od uruchomienia przez inżyniera ekonomiki rolnictwa Andrzeja Bartoszkiewicza, autora systemu Eko-AB, jego pierwszego "domku" do segregacji śmieci w Nowej Soli upłynęło już pięć lat. Jednak pomimo znacznych oszczędności i korzyści dla środowiska, jakie przynosi eksploatacja systemu, niewiele gmin zdecydowało się do tej pory na wprowadzenie tego sposobu zbiórki i segregacji odpadów. Materiały potrzebne do budowy sortowni drożeją, jednak można wykorzystać dużo tańszy surowiec- glinę. W ten sposób koszt powstania obiektu obniży się o około połowę. Zarządca spóldzielni mieszkaniowej zyskuje znacznie więcej niż inwestuje, bowiem rodziny ograniczają wydatki za wywóz śmieci do minimum, a zaoszczędzone pieniądze wydają na miejscu na naukę, zdrowie, kulturę i rozrywkę.

Bierzmy przykład z Płocka

Największa w Płocku spółdzielnia mieszkaniowa Mazowsze (ponad 30 tys. lokatorów) należy do nielicznych jednostek administracyjnych, jakie wdrożyły ten system w ostatnich latach. Oprócz Płocka także Bytom Odrzański i Warszawa stopniowo przekonują się do takiej segregacji. Jeden samowystarczalny kiosk o pow. 24m2, który zastępuje dotychczasowe altany śmietnikowe, może obsłużyć ok. tysiąc mieszkańców, w imieniu których administrator budynku lub osiedla podpisze umowę na odbiór odpadów. Każde gospodarstwo domowe otrzymuje wiadro na odpady (docelowo wiadra te będą podzielone na 3 komory). Według twórcy systemu taki sposób segregacji skieruje na składowiska do 80% odpadów mniej i pozwoli na produkcję czystego, wartościowego kompostu. Jego zdaniem szeroka realizacja projektu pozwoli utworzyć od 30 do 200 tys. miejsc pracy w skali kraju.

Przedsięwzięcie wg Bartoszkiewicza jest opłacalne pomimo kosztu pawilonu-obecnie ok 100 000 zł – produkowanego w Płocku. Może przynieść dochód w wysokości w okolicach 1-1,5 tys. zł miesięcznie. Z opłat za śmieci część otrzymuje pracownik, część jest przekazywana na spłatę inwestycji, a z reszty opłacane są prąd i woda, w tym utrzymanie chłodni na odpady organiczne. Oszczędza się na opłatach za składowanie śmieci na wysypisku i za transport. A dodatkowy przychód pracownik uzyskuje ze zbytu surowców wtórnych, co daje w sumie wynagrodzenie nawet 4000 brutto. Kiedy w Bytomiu śmieci wywoziła na wysypisko firma komunalna, mieszkańcy płacili 2,3 zł miesięcznie od osoby, a kiedy stanął kiosk, płacą 2,1 zł. Pomimo wymiernych korzyści wynikających z zastosowania systemu, zapotrzebowanie na skuteczny odzysk surowców wtórnych wśród samorządów i prywatnych administratorów budynków wciąż jest niskie a podobne inicjatywy nie znajdują miejsca na łamach wysokonakładowej prasy i w ogólnopolskich programach telewizyjnych.

Sortownie proponowane przez EKO-AB pozwalają znacznie obniżyć ilosć wytwarzanych odpadów. Po oddaniu do użytku są samowystarczalne finansowo i w odróżnieniu od 'dzwonów' obsługa zapewnia odbiór od gospodarstw domowych na swoim terenie. Przydatność tego rozwiązania nie budzi wątpliwości. Bez dobrej woli ze strony spółdzielni mieskaniowych i samorządu zmiana w podejściu do zagospodarowania odpadów jednak nie nastąpi.

Andrzej Bartoszkiewicz w 2006 r. uzyskał tytuł "wyróżniony inżynier" w plebiscycie czytelników Przeglądu Technicznego w kategorii ekologia.