Bajki jako opowieści o prawach rządzących światem. Opracowanie pytania jawnego na podstawie bajek Ignacego Krasickiego

Wstęp: Pewne obowiązujące zasady kształtujące ludzki świat są uniwersalne i trwałe, niezależnie od zmieniających się okoliczności historycznych. Ludzie, bez względu na epokę, w której żyją, wykazują te same charakterystyczne cechy i mają podobne mocne oraz słabe strony. Wartości, które przyjmują lub odrzucają, również pozostają w pewien sposób stałe. Autorzy często odzwierciedlają te prawa rządzące światem w swoich dziełach literackich.

Teza: Prawa rządzące światem nie zawsze są dobre i słuszne.

Odwołanie do bajek Ignacego Krasickiego: Za pomocą bajek Ignacy Krasicki krytykował wady i zachowania współczesnych mu ludzi, komentował problemy społeczne oraz decyzje polityczne. Dzięki alegoriom mógł w sposób uniwersalny opowiadać o ludzkich wadach czy problemach. W bajkach możemy zauważyć postawy i zachowania aktualne po dziś dzień.

Jedną z bajek, która zwraca na to uwagę jest „Jagnię i wilcy”, w której pokazano jak poprzez siłę bezkarnie wykorzystuje się słabszych. Niewinne jagnię jest atakowane przez groźne wilki, które swój atak wyjaśniają faktem, iż jagnię jest opuszczone i samotne, a wilki są silne i mają prawo zaatakować (i zjeść) słabszego osobnika. To również nawiązanie do rozbiorów Polski.

Innym przykładem są „Przyjaciele”: głów­nym bo­ha­te­rem jest tu młody zajączek, który ma wielu przyjaciół. Pewnego dnia na łące pojawili się myśliwi wraz z psami. Zajączek był spokojny, bo miał pewność, że przyjaciele pomogą mu się uchronić przed niebezpieczeństwem. Przechodzący koń stwierdził, że na pewno inni przyjdą z pomocą, wół uznał, że za bardzo się śpieszy i nakazał zajączkowi ukrycie się w trawie, kozioł miał zbyt twardy grzbiet, owca udawała, że chce uratować zająca, ale bała się, że ją również skrzywdzą. Ostatecznie zajączek poprosił o pomoc cielątko, które uznało, że to starci powinni się zaopiekować zajączkiem. Ostatecznie zajączkowi nie udało się przeżyć, został rozszarpany przez psy. Ta bajka ukazuje, że ludzie są przede wszystkim egoistami i nie możemy liczyć na wzajemną pomoc i lojalność w trudnych sytuacjach.

Kontekst literacki: Prawa rządzące światem opisane zostały również w mitologii. Z mitów dowiadujemy się o tym, jak powstał świat. Poznajemy zależności między bogami a ludźmi, a także obserwujemy ich bezwzględność i okrucieństwo wobec siebie. Jednym z mitów, który to przedstawia może być mit o Prometeuszu, który chciał pomóc ludziom i przyczynić się do ich rozwoju, poprawić ich jakość życia, za co został okrutnie ukarany. Zeus nakazał przykuć go do skał Kaukazu, gdzie wisiał nad przepaścią, cierpiąc straszliwe męki. Na dodatek sęp wyrywał mu kawałek wątroby, który każdego dnia odrastał.

Podsumowanie: Mimo upływu lat, niektóre prawa rządzące światem nie uległy zmianie. Choć cywilizacja rozwinęła się, a świat poszedł na przód, ludzie wciąż stawiają siebie na pierwszym miejscu, dobra materialne i własny spokój są dla nich ważniejsze niż górnolotne idee i pomoc bliźnim.

Inne przykładowe konteksty:

• „Paweł i Gaweł” Aleksander Fredro;
• „Przyjaciele” Adam Mickiewicz;
• „Biblia” (Stary Testament);
• „Tango” Sławomir Mrożek;