30 lat Niezależnego Zrzeszenia Studentów

Niezależne Zrzeszenie Studentów to rówieśnik Solidarności i pierwsza niezależna organizacja studencka w Europie Wschodniej o jednoznacznie antykomunistycznym rodowodzie. Pierwszy NZS powstał w Gdańsku 3 września 1980 roku, krakowski NZS wywodził się w prostej linii ze Studenckiego Komitetu Samoobrony, który powstał po zamordowaniu Stanisława Pyjasa przez Służbę Bezpieczeństwa.

Dwustutysięczny NZS walczył o demokratyzację życia akademickiego, przestrzeganie praw człowieka, wolność i niepodległość Polski. Był bardziej radykalny niż Solidarność, bo jako ruch studencki miał mniej do stracenia niż robotniczy związek zawodowy. Dlatego też legalna działalność NZS nie trwała długo - od lutego 1981 roku do wprowadzenia stanu wojennego. Organizację tę zdelegalizowano wtedy jako pierwszą, a wielu jej działaczy zostało aresztowanych.

W stanie wojennym NZS działał w podziemiu, organizując demonstracje uliczne, walcząc z milicją oraz zakładając własne wydawnictwa i wydając własne czasopisma. Dla NSZ był to również czas bibuły, teatru podziemnego, kabaretu i niezależnych klubów dyskusyjnych. W połowie lat 80. ludzie NZS-u stworzyli w Krakowie Ruch Wolność i Pokój. Była to jedyna formuła, która pozwalała walczyć z komunizmem w skali międzynarodowej i przy wsparciu zagranicznych organizacji pacyfistycznych. NZS przetrwał w podziemiu i po upadku komunizmu oraz zmianie ustroju został ponownie zarejestrowany - 22 września 1989 roku.

Ludzie NZS-u wchodzili w skład wszystkich solidarnościowych rządów. Z tej organizacji wywodzą się tak wyraziste postaci polskiej sceny politycznej ostatnich dwudziestu lat jak np. Donald Tusk, Mariusz Kamiński, Jan Maria Rokita czy Grzegorz Schetyna. Obecnie samo NSZ nie zajmuje się polityką. Reprezentuje interesy studentów w demokratycznym państwie oraz prowadzi działalność kulturalno-rozrywkową.

Krakowski koncert na 30-lecie NZS ma być okazją do odświeżenia i pokazania wartości, które przyświecały tej organizacji w okresie 1980-1989. Zaproszeni na jubileuszowy koncert artyści i inni goście zostali wybrani nie przypadkowo - byli i są ważni dla NZS ze względu na swoją twórczość, postawę a często poprzez przynależność i działalność w tej organizacji.

Jarosław Gugała (członek Zespołu Reprezentacyjnego, szef redakcji "Wydarzeń" Polsatu) zapisał się do NZS-u 13 grudnia 1981 roku, Filip Łobodziński (z Zespołu Reprezentacyjnego) należał do NZS wcześniej, Hirek Wrona (dziennikarz telewizyjny i radiowy i scenarzysta jubileuszowego koncertu) zakładał NZS na swojej uczelni w Rzeszowie, a Kuba Sienkiewicz (lider zespołu Elektryczne Gitary) śpiewał na strajkach studenckich. Takich postaci na jubileuszowym koncercie będzie znacznie więcej.

W sobotę, 2 października o godz. 19:30 na Rynku Głównym w Krakowie wystąpią: Maciej Maleńczuk, De Press, Zespół Reprezentacyjny, Elektryczne Gitary, Big Cyc, Paweł Kukiz, Krystyna Prońko, Oddział Zamknięty, Mietek Szczeniak i Wały Jagiellońskie. Koncert poprowadzą Jarosław Gugała, Filip Łobodziński i Maciek Rock.