Paszport dla dziecka, za zgodą rodziców, opiekunów prawnych albo sądu

Jak załatwić paszport dziecku, jeżeli nie mam kontaktu z byłym mężem, czy jego zgoda jest konieczna do wydania dokumentu? Co robić, gdy były małżonek nie zgadza się na wyjazd syna za granicę, więc i na wyrobienie mu paszportu? Czy chcąc wyjechać do jednego z krajów Unii Europejskiej, do których przekroczenia granic wystarczy tylko dowód osobisty, będę mogła sama wyrobić dziecku ten dokument? - pytają Czytelniczki.

Ochrona dziecka
Art. 7 ust. 4 ustawy o paszportach z 29 listopada 1990 r. wyraźnie stanowi, że: "w razie ubiegania się o wydanie paszportu przez osobę małoletnią, jest wymagana zgoda obojga rodziców lub opiekunów prawnych, chyba że z orzeczenia sądu wynika, że prawo decydowania w tej sprawie jednemu z rodziców nie przysługuje; w przypadku braku zgodności stanowisk rodziców lub niemożności uzyskania zgody, zastępuje ją orzeczenie sądu opiekuńczego".
Zgoda rodziców lub opiekunów prawnych wymagana jest także przy ubieganiu się o wpisanie danych dziecka do paszportu rodzica (paszport wydaje się na jedną osobę, ale dokument ten może obejmować także dzieci do lat 16, odbywające podróż pod opieką posiadacza paszportu).
Gdy brak kontaktu
W przypadku braku kontaktu z byłym małżonkiem, jego zgodę na wydanie małoletniemu paszportu zastępuje orzeczenie sądu rodzinnego i opiekuńczego.
Dzieje się tak również, gdy były małżonek odmawia zgody na wyjazd dziecka za granicę lub nie wiadomo, gdzie się znajduje. Służy to ochronie dziecka, bo zdarzało się, że jedno z rodziców wywoziło córkę lub syna za granicę i zostawało tam na stałe, bez zgody byłego małżonka. Postanowienie sądu obowiązuje od momentu wydania.
Zgoda notarialna
Chcąc ułatwić rozwiedzionym rodzicom załatwienie dziecku paszportu, dopuszcza się sytuację, w której np. matka wypełnia wniosek i podpisuje go na miejscu (w obecności urzędnika), po czym zawiadamia (np. pocztą) byłego męża, by z kolei on udał się do urzędu i osobiście podpisał zgodę na formularzu.
Innym rozwiązaniem jest uzyskanie od byłego małżonka zgody na wydanie dziecku paszportu na dokumencie poświadczonym notarialnie, ale w tym przypadku dochodzą koszty notariusza.
Bez praw rodzicielskich
Jeśli jedno z rodziców pozbawione jest władzy rodzicielskiej, jego zgoda na wydanie dziecku paszportu nie jest wymagana.
Drugi rodzic wraz z wnioskiem o paszport dziecka musi okazać w oddziale paszportów prawomocne orzeczenie sądu w tej sprawie. Gdy rodzic ma ograniczoną władzę rodzicielską, ale może podejmować decyzję w istotnych sprawach dotyczących dziecka - jego zgoda na wydanie paszportu jest niezbędna.
Z dowodem osobistym
W znowelizowanej w ubiegłym roku ustawie o ewidencji ludności i dowodach osobistych istnieje zapis dotyczący przekraczania granic państw Unii Europejskiej przez obywateli polskich również na podstawie dowodów osobistych.
Aby umożliwić przekraczanie granicy małoletnim, ustawodawca przewidział możliwość wydawania dzieciom (które nie ukończyły 13 lat) dowodów osobistych, ale także za zgodą obojga rodziców lub opiekunów prawnych.
- Radziłbym wyrobić dziecku paszport, gdyż cena wyrobienia obydwu dokumentów jest taka sama, a paszport umożliwia podróże po całym świecie, nie tylko po krajach Unii Europejskiej. Z kolei wpis ogranicza wyjazd dziecka jedynie pod opieką posiadacza paszportu - mówi Stanisław Chmielewski, kierownik Oddziału Paszportowego Wydziału Spraw Obywatelskich i Migracji MUW w Krakowie.