Kraków. Plac Inwalidów zostanie wpisany do rejestru zabytków? Jaki to będzie miało wpływ na remont?

FLESZ - Uczniowie boją się COVID-19

Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Krakowie wszczął postępowanie w sprawie wpisu placu Inwalidów do rejestru zabytków. To jeden z elementów układu urbanistycznego Alei Trzech Wieszczów. Ochroną konserwatorską jest już objęta wschodnia pierzeja Alei. Wpis placu do rejestru ma być tego dopełnieniem.

- Zabudowa po obu stronach ulicy powstała w tym samym czasie, posiada podobne walory, więc powinna być w ten sam sposób chroniona - podkreśla Magdalena Miszczyk, rzecznik Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Krakowie.

W ostatnim czasie w Krakowie gorąco dyskutowano o przyszłości placu Inwalidów. Już w 2008 roku miasto ogłosiło konkurs architektoniczno-rzeźbiarski na opracowanie koncepcji tego cennego pod względem walorów zabytkowych miejsca. Na placu miał stanąć pomnik Orła Białego.

Konkurs wygrała firma GPP Grupa Projektowa, która rozpoczęła prace nad projektem. - Głównym zamysłem było zaprojektowanie przestrzeni miejskiej aktywności, łączącej miasto, zieleń i historię. Plac Inwalidów to bowiem miejsce o szczególnej wadze historycznej, stąd oprócz rozwiązań, które uczynią z placu miejsce odpoczynku, zwycięska koncepcja zawiera nawiązania do jego historycznego i kulturowego kontekstu - przekonują w biurze prasowym krakowskiego magistratu.

Istotnym elementem miał być pomnik Orła Białego, przywołujący pamięć "Tych, co walczyli o wolność Polski w latach 1939-1989". Stanąć miał w centralnej części placu. Planowana inwestycja - poza zagospodarowaniem terenu placu Inwalidów - obejmowała budowę czterokondygnacyjnego parkingu podziemnego o łącznej liczbie ok. 300 miejsc (ok. 75 miejsc parkingowych na każdej z kondygnacji).

- Zapewnienie miejsc parkingowych oraz budowa nowego układu drogowego miała polepszyć komfort jazdy, zwiększenie bezpieczeństwa, polepszenie warunków poruszania się dla pieszych oraz rowerzystów - zapewniają w UMK.

Miejscy aktywiści oraz grupa mieszkańców oprotestowali plany budowy parkingu podziemnego. Według przeciwników inwestycji, którym sprzyjała część miejskich radnych, parking mógłby ściągnąć do centrum miasta dodatkowe samochody. A polityka miasta jest taka, żeby wyrzucać samochody z centrum. Ruch ma być tutaj uspokajany.

Ostatecznie zaktualizowaną wersję projektu - już bez parkingu - przedstawiono w styczniu 2018 roku. Ale i wtedy pojawiły się protesty. Architekci zaproponowali, by zamiast pomnika Orła Białego na placu posadzić dąb. Podobnie chcieli miejscy aktywiści. Chcieli na placu więcej zieleni, mniej betonu. Jeszcze w sierpniu tego samego roku przedstawiono koncepcję z dębem.

Jak widać, projektów i koncepcji na rewitalizację placu było już bardzo dużo. Wiązało się to również z kosztami, poniesionymi przez miasto. Kwota to już ok. 2 mln zł. Co będzie dalej?

- Zarząd Dróg Miasta Krakowa posiada dokumentacje dla przebudowy placu. Realizacja tej inwestycji będzie możliwa po zabezpieczeniu środków w budżecie miasta. ZDMK nie wnioskował do budżetu na rok 2020 o środki na realizację tego zadania. Jeżeli znajdzie się w budżecie na rok 2021 i zostanie nam zlecone do realizacji, to będziemy je realizować. Konieczne będzie ponowne uzyskanie pozwolenia na budowę. Pełne wykorzystanie dotychczasowej dokumentacji będzie zależało w głównej mierze od tego, czy plac zostanie wpisany do rejestru zabytków - przekonują w magistracie.

Czy ewentualny wpis do rejestru może pokrzyżować plany miasta? - W praktyce wpis do rejestru zabytków zapewni skuteczniejszą ochronę, natomiast jeżeli chodzi o uzgadnianie inwestycji to zmiany będą niewielkie. Już obecnie większość budynków wokół Placu jest wpisanych indywidualnie do rejestru zabytków lub figuruje w gminnej ewidencji zabytków. Nadmieniam także, iż do rejestru zabytków wpisany jest także Park Krakowski - informuje Magdalena Miszczyk. Sąsiaduje on z placem Inwalidów.

Aktualnie opracowywana jest specjalistyczna opinia na temat wartości zabytkowych placu. Planowane są również oględziny poszczególnych nieruchomości. Procedura wpisu jest w toku.