Nasza Loteria NaM - pasek na kartach artykułów

Zabytki. Za trzy miesiące będą już odsłonięte jedne z najcenniejszych barokowych malowideł w Krakowie

Redakcja
Luneta z odsłoniętym malowidłem. Jak podejrzewają konserwatorzy, jego autorem był Franz Eckstein
Luneta z odsłoniętym malowidłem. Jak podejrzewają konserwatorzy, jego autorem był Franz Eckstein Fot. Paweł Krzan / BSKOZK
Po ponad 120 latach od zamalowania znów do wnętrza krypty kościoła oo. Pijarów "powracają" barokowe malowidła. Jak przekazuje Społeczny Komitet Odnowy Zabytków Krakowa, którego przedstawiciele odwiedzili właśnie kryptę, potrzeba jeszcze trzech miesięcy, by zakończyć odsłanianie tych pięknych, wysokiej klasy polichromii z XVIII wieku.

Kryptę kościoła oo. Pijarów znaliśmy do tej pory ze ścianami i sklepieniem pomalowanymi na biało. Barokowe polichromie zostały odkryte podczas badań w 2013 roku. Natomiast ich wydobywanie spod warstw pobiały i farb trwa od 2017 roku. Jak oceniają historycy sztuki, malowidła z krypty, ze scenami Męki Pańskiej, to jeden z najcenniejszych zabytków barokowego malarstwa ściennego w Krakowie.

Według najnowszych badań archiwalnych najstarsza część kościoła oo. Pijarów (wzniesionego w latach 1718–28) – czyli właśnie krypta, zwana też dolnym kościołem – była do pierwszej połowy XIX wieku celem pielgrzymek jako miejsce kultu Męki Pańskiej. Jeszcze w pierwszej połowie XVIII wieku urządzono tam sanktuarium z ołtarzem przedstawiającym Więzienie Chrystusowe. Prowadziły do niego monumentalne, dwubiegowe tzw. Święte Schody, będące kopią tych, po których Chrystus w pałacu Piłata w Jerozolimie szedł na sąd. Wierni po stopniach tych schodów wchodzili na górę na kolanach. Z kolei na ścianach krypty i w tzw. lunetach sklepienia widniał cykl malowideł o tematyce pasyjnej.

Freski te powstały pod kierunkiem, a w części przy osobistym udziale, Franza Ecksteina, którego autorstwa jest dekoracja malarska wnętrza górnego kościoła. W drugiej połowie XIX wieku (dokładana data nie jest znana) malowidła w krypcie przykryto pobiałami, a najniższe stopnie Świętych Schodów nową, podwyższoną posadzką. W końcu zdemontowano również ołtarz Więzienia Chrystusowego.

- Pamięć o pierwotnej funkcji tego miejsca uległa zatarciu - podsumowują przedstawiciele SKOZK na stronie Komitetu na Facebooku. - Śladem dawnej tradycji pasyjnej krypty pozostały jedynie urządzane w niej w Wielkim Tygodniu, słynne na cały Kraków Groby Pańskie. Krypta pełniła także funkcje pogrzebowe – to właśnie tu w 1907 roku mieszkańcy Krakowa mogli oddać hołd doczesnym szczątkom Stanisława Wyspiańskiego.

Niestety freski uległy dużym zniszczeniom, w większości w latach 80. XX w., kiedy w krypcie kuto ściany, prowadząc instalację elektryczną. Z poszczególnych malowideł zachowała się np. połowa albo jedna trzecia. Są to natomiast polichromie wcześniej nie dotknięte ręką żadnego konserwatora.

Od dwóch lat trwa kompleksowy remont dolnego kościoła pijarów. Jest to część większego projektu, obejmującego również remont i modernizację sąsiadującego z kościołem Kolegium Pijarskiego. Dzięki pracom w podziemiach kolegium, w trakcie których zidentyfikowano i odsłonięto mury stojących tu dawniej XIV-wiecznych kamienic, dolny kościół zostanie skomunikowany z nowym szybem windowym, a tym samym udostępniony osobom niepełnosprawnym.

Przypomnijmy, że konserwatorzy w ubiegłym roku dokonali w krypcie zaskakującego odkrycia: w prawym biegu Świętych Schodów znaleźli 59 nisz, w których były umieszczone relikwie świętych oraz Krzyża Świętego. Wszystko wskazuje na to, że umieszczenie relikwii w stopniach to oryginalne rozwiązanie z 1. połowy XVIII wieku. Relikwie wydobyto w lipcu zeszłego roku, a po zakończeniu prac w krypcie mają powrócić na swoje miejsce.

Prace w krypcie są częścią projektu "Perła polskiego baroku – rewaloryzacja nowo odkrytych, unikatowych polichromii w krypcie kościoła Pijarów w Krakowie oraz odtworzenie historycznych galerii w Kolegium Pijarskim w celu udostępnienia zabytkowych wnętrz i poszerzenia działalności kulturalnej”. Przedsięwzięcie ma dofinansowanie z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Funduszy Europejskich Infrastruktura i Środowisko 2014-20 oraz funduszy rozdzielanych przez Społeczny Komitet Odnowy Zabytków Krakowa (jako jeden z tzw. projektów kluczowych). Zostanie ukończone w grudniu 2019 roku. Po fazie prac budowlanych, obejmujących m.in. podbicie fundamentów kościoła, do krypty wrócili konserwatorzy. Do końca maja zostanie odsłonięta całość zachowanych polichromii barokowych. Dopiero wtedy ma zapaść decyzja o sposobie i dalszym zakresie aranżacji wnętrza.

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wideo
Wróć na krakow.naszemiasto.pl Nasze Miasto