XII edycja kampanii społecznej przeciw sprzedaży papierosów

64 procent sprzedawców nie przestrzega zakazu sprzedaży wyrobów tytoniowych niepełnoletnim - wynika z najnowszego badania Programu Odpowiedzialnej Sprzedaży wyrobów tytoniowych STOP18!

W poprzednim badaniu było ich 73 proc. - Wierzymy, że to początek zmiany na lepsze - mówi Hubert Zawadzki z Philip Morris Polska, jednego z kilkunastu partnerów Programu.

Czarna lista sklepów, gdzie sprzedaje się tytoń nieletnim

W oparciu o najnowsze badanie „Tajemniczy Klient” opracowano listę około dwóch tys. punktów sprzedaży, w stosunku do których istnieje wątpliwość co do przestrzegania prawa. Lista została przekazana Policji i Straży Miejskiej.

Organizatorzy Programu mają nadzieję, że tegoroczna XII edycja poszerzy dyskusję nad zmianą ustawy regulującej handel wyrobami tytoniowymi i m.in. wprowadzi obowiązek potwierdzania pełnoletności młodo wyglądających osób proszących o wyroby tytoniowe. Obecnie sprzedawca ma prawo, a nie obowiązek, poprosić o okazanie dokumentu tylko w przypadku wątpliwości, co do pełnoletności kupującego.
**W dniu inauguracji XII edycji Programu STOP18! Komenda Główna Policji oraz Krajowa Rada Komendantów Straży Miejskich i Gminnych otrzymały od Koordynatorów akcji „czarną listę”, opracowaną w oparciu o badanie „Tajemniczy Klient”, z adresami 1951 punktów sprzedaży, w stosunku do których istnieje wątpliwość co do przestrzegania prawa.

Lista pomoże służbom kontrolnym jeszcze skuteczniej prowadzić działania, w tym zapraszać sprzedawców do Szkoły Odpowiedzialnej Sprzedaży, czyli na zajęcia z zasad zgodnego z prawem handlu wyrobami tytoniowymi.

Wyniki badań "tajemniczy klient" na terenie Krakowa: Łącznie: 110 punktów sprzedaży
Czarna lista: 109 punktów sprzedaży
11,82% sprzedawców zapytało ankietera o wiek
14,09% sprzedawców poprosiło o dokument stwierdzający pełnoletniość
86,82% sprzedawców sprzedałoby wyroby tytoniowe niepełnoletnim

Prawo nie zabezpiecza skutecznie przed sprzedażą papierosów nieletnim

W ramach Programu STOP18!, który od 1998 roku walczy z dostępem niepełnoletnich
do wyrobów tytoniowych, raz do roku jest przeprowadzane badanie przestrzegania zakazu sprzedaży papierosów niepełnoletnim.

W grudniu 2008 roku pełnoletni, ale wyglądający na mniej niż 18 lat ankieterzy SMG/KRC odwiedzili 47 miast, prosząc aż 4700 razy o paczkę papierosów. Mimo nieznacznej poprawy, w porównaniu z poprzednim badaniem, wyniki najnowszego badania cały czas są alarmujące.

Jak pokazało badanie, niepełnoletni bez problemu mogą kupić papierosy, a obecnie obowiązujące prawo nie zabezpiecza skutecznie przed tym procederem. W Siemianowicach Śląskich, gdzie skala problemu jest największa, nastolatkom może się to udać aż w 98% badanych punktów sprzedaży. Najtrudniejszy dostęp niepełnoletnich do wyrobów tytoniowych jest w Rzeszowie. Tam jedynie w 26% z badanych punktów sprzedaży sprzedano papierosy osobie, która wyglądała na mniej niż 18 lat.

Kara za sprzedaż Sprzedawcy często nie zdają sobie sprawy, że za sprzedaż wyrobów tytoniowych niepełnoletnim grozi grzywna do 5000 złotych. Zdecydowana większość deklaruje, że ma prawo do legitymowania młodo wyglądających osób, które proszą o wyroby tytoniowe.

Jednak nie stosują tego prawa w praktyce. Tylko 39% sprzedawców poprosiło ankieterów SMG/KRC o okazanie dokumentów potwierdzających pełnoletność. Co gorsze, zgodnie z deklaracjami sprzedawców, część z nich i tak wydałaby papierosy, mimo że klient nie okazał dokumentu tożsamości, choć został o niego poproszony.

Wśród proponowanych przez ekspertów zmian do prawa jest: wprowadzenie gminnych rejestrów punktów sprzedaży wyrobów tytoniowych, sankcja czasowego odebrania pozwolenia na handel tymi wyrobami oraz wprowadzenie kar za kupowanie wyrobów tytoniowych osobom niepełnoletnim.

Program STOP18!

Jest największą w Polsce akcją zapobiegającą dostępowi niepełnoletnich do wyrobów tytoniowych. Od początku Programu STOP18!, znacznie wzrosła liczba punktów sprzedaży, w których niepełnoletni nie kupią wyrobów tytoniowych. Niemniej wspomniane 64% sprzedawców, wciąż niekorzystających z przysługującego im uprawnienia do sprawdzenia dokumentu tożsamości, pozostaje dla Koalicji Programu STOP18! bardzo dużym wyzwaniem.

- Jesteśmy konsekwentni w swoich działaniach edukacyjnych i kontrolnych. Na zakończenie ubiegłorocznej edycji Programu zorganizowaliśmy debatę ekspercką, na której zgłoszono propozycje zmian do prawa regulującego handel wyrobami tytoniowymi. W tym roku będziemy kontynuować działania informacyjne, zmierzające do ich wprowadzenia - mówi Andrzej Godewski, Koordynator Programu STOP18!