Wulkany w Małopolsce? To nie żart! Kraina śpiących wulkanów jest na wyciągnięcie ręki 27.05.2023

Mofeta to miejsce gdzie ze szczelin w ziemi wydobywają się – z charakterystycznym bulgotem – pęcherzyki dwutlenku węgla. To rodzaj ekshalacji (wyziewów) wulkanicznych, świadczący o aktywności wulkanicznej.

Zjazd na nartach z wulkanu? Czemu nie! Takie atrakcje możliwe tylko w Małopolsce. A konkretnie na górze Wdżar w Kluszkowcach, która jest wygasłym wulkanem. Zlokalizowana na jego stoku wyciągi w zimie pełnią funkcje rodzinnej stacji narciarskiej Czorsztyn Ski, a latem górskiego i wodnego ośrodka sportu, wypoczynku i dobrej zabawy. Góra Wdżar leży po gorczańskiej stronie przełęczy Snozka, oddzielającej Gorce od Pienin. Występują tu skały andezytowe, krystaliczne, pochodzenia wulkanicznego. W całych polskich Karpatach zobaczymy je tylko tu i na górze Bryjarce nad Szczawnicą.

Na szczycie góry Wdżar w Kluszkowcach można zaobserwować ciekawą anomalię magnetyczną: igła kompasu „wariuje” i zamiast wskazywać kierunek północy wskazuje południe. Zdania na temat tego, dlaczego tak się dzieje są podzielone. Jedni naukowcy uważają, że spowodowało to uderzenie pioruna, inni, że jest to ślad po dawnej działalności wulkanicznej – gdy gorąca magma zastygała, tkwiący w niej minerał magnetyt ustawił się zgodnie z dawnym namagnesowaniem ziemi. Zjawisko to nazywamy paleomagnetyzmem.

Naukowcy twierdzą, że jest to bardzo, bardzo mało prawdopodobne. Polska jest terenem, gdzie co prawda ścierają się płyty tektoniczne, jednak skala zjawiska jest niewielka. Hipotetycznie, bardziej możliwe jest trzęsienie ziemi, niż wybuch wulkanu. Być może w tym wątku coś się zmieni za kilka milionów lat, teraz jednak nie ma co się obawiać.

Źródło: Maciej Kwaśniewski, visitmalopolska.pl, archiwum UMWM