Najważniejszą kwestią poruszaną podczas tego spotkania były klejnoty królowej Bony, zaprezentowane i omówione w szczegółach przez dr Magdalenę Piwocką, wybitnego naukowca i historyka sztuki.
Królowa Bona pochodziła z włoskiej rodziny szlacheckiej Sforzów. Na polskim tronie zasiadła, obok swojego męża króla Zygmunta I Starego, od 18 kwietnia 1518 roku. Najwięcej klejnotów zgromadziła przez cały okres swojego panowania w Polsce. Do roku 1550 dysponowała całym skarbem królewskim. Kilka lat po śmierci Zygmunta Starego, w roku 1556, włoska monarchini wywiozła do swojego rodzinnego Bari ogromną ilość kosztowności.
Tak wówczas pisał jeden z ówczesnych kronikarzy o Bonie, która udając się w swoje rodzinne stronny, wiozła ze sobą "skarby nieoszacowane, 24 wozy nałożone srebrem, złotem i drogimi klejnoty".
Wywiezione klejnoty przez krolową bezpośrednio przyczyniły się do jej tragicznej śmierci. Została bowiem otruta przez swojego doradcę i zarazem agenta Habsburgów - Jana Wawrzyńca Pappacodę. On także sfałszował testament swojej pani, za sprawą którego większość klejnotów znajdujących się w jej posiadaniu zagarnęli Habsburgowie. Przypuszcza się, że znaczna część tych skarbów zachowała się w rękach prywatnych kolekcjonerów jako spuścizna po austriackich możnowładcach.
O randze zgromadzonych przez włoską władczynię kosztowności mogą poświadczyć rozpoznane dzieła, które wówczas znajdowały się w jej zasobach. Do najważniejszych i zarazem najpiękniejszych możemy zaliczyć kameę z jej wizerunkiem, obecnie przechowywaną w nowojorskim Metropolitan Museum. Autorem tego dzieła był wybitny XVI-wieczny włoski artysta Giovanni Giacopo Caraglio, który pracował na dworze Jagiellonów.
Jemu też przypisuje się wykonanie kryształowego intaglio obecnie znajdującego się w zbiorach Ambrosiany w Mediolanie. Przedstawia on królową w lewym profilu, z koroną na głowie, wyciętą suknią, naszyjnikiem, a na przepasce widnieje złoty napis "Bona Sforza Regina Poloniae".
W zbiorach najpiękniejszych kosztowności, jakie zgromadziła królowa, znalazły się także pierścienie, które otrzymała w ramach darów poselskich. Miały one znaczenie dewocyjne lub magiczne, chroniące daną osobę przed złymi mocami. Wśród nich znajdowały się także pierścienie z gatunku at punta, charakteryzujące się ostrym szlifem i piramidalną obróbką.
Innymi okazałymi pierścieniami w kolekcji Bony były tak zwane pierścienie monogramowe. Ukazywały symbole związane w właścicielami lub potwierdzające uczucia zachodzące między ludźmi. Doskonałym przykładem jest pierścień "ręka w rękę" (lub nazwany z języka włoskiego amoro di fielde) jaki Bona otrzymała od Zygmunta I Starego w 1517 r., w ramach zaręczyn. Nakazał on wykonanie w Wenecji dla swojej przyszłej żony złotego pierścienia z ogromnym diamantem i wygrawerowanie na jego obręczy inskrypcji: BENEDICAT TE DEVS ET CRESCERA FACIAT GENTEM MAGNAM (Niech cię Bóg błogosławi i pomnaża ród wielki).
Wśród innych okazałości, nie zabrakło również prześlicznej szkatułki z ermitażem, która została podarowana jako prezent ślubny w 1533 roku Jadwidze Jagiellonce, córce Zygmunta Starego z jego pierwszego związku z Barbarą Zapolyi. Przepięknie zdobiona diamentami i szmaragdami, z całości wykonana z kości słoniowej służyła do przechowywania innych kosztowności.
Niestety, wskutek licznych intryg i grabieży tylko niewielka liczba tych przepięknych precjozów zachowała się do dziś na terenie Polski. Najwięcej z nich zgrabili niemieccy okupanci podczas II wojny. Do tej pory nie wiadomo co się z nimi dzieje.
Przepiękne kosztowności Jagiellonów można obecnie oglądać w najsłynniejszych muzeach na świecie: w Nowym Jorku, w Budapeszcie, w Berlinie, w Londynie oraz w Sztokholmie. W Polsce możemy je zobaczyć w Muzeum Narodowym w Warszawie oraz w zbiorach Muzeum Katedralnego na Wawelu, wśród których znajduje się bursztynowe serduszko w srebrnej pozłacanej oprawie z popiersiem Stefana Batorego, znalezione w grobie jego żony Anny Jagiellonki.
Najbliższe spotkanie z cyklu "Wawel znany i nieznany" odbędzie się 17 marca 2011 roku o godzinie 17.00, w sali Centrum Wystawowo-Konferencyjnego na Wawelu. Wiodącym tematem spotkania będą "Włoskie meble w zbiorach wawelskich", które poprowadzi Stanisława Link-Lenczowska. Wstęp wolny.
| Zobacz na MM:Wywiady | Serwis motoryzacyjny | Photo Day - plenery fotograficzne | Blogi | Zdrowie i uroda | Konkursy MM | MoDO | Inwestycje | Recenzje | Rowery |
Bohaterka Senatorium Miłości tańczy 3
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
