- Smok wawelski był drapieżnikiem, który nie gardził resztkami kości - uważa dr Grzegorz Niedźwiedzki. Szczątki olbrzymiego prehistorycznego gada znalazł razem z prof. Jerzym Dzikim i dr. hab. Tomaszem Sulejem przed 11 laty w kopalni glinowej Lipie Śląskie. - Odkrycie takiego wielkiego drapieżnika było świetną okazją do użycia w nomenklaturze biologicznej nazwy naszego legendarnego smoka - wyjaśnia.
Prekursor T-rexa?
Z badań naukowców wynika, że „smok wawelski” żył 210 milionów lat temu, czyli 140 mln przed tyranozaurem. Wyglądem przypominał słynnego T-rexa, ale nie jest do końca jasne, czy można zaliczyć go do prawdziwych dinozaurów, czy był tylko ich prekursorem. Teraz okazuje się, że ma też coś z ssaka.
Wniosek ten wynika z badań przeprowadzonych za pomocą mikrotomografii synchrotronowej pozwalającej na prześwietlenie obiektu i stworzenie jego trójwymiarowego obrazu. Po przebadaniu kilku koprolitów (skamieniałości odchodów) ustalono, że znajdują się w nich połknięte fragmenty zębów i nie do końca strawione kości innych zwierząt. Oznacza to, że zwierzę jadło kości, czyli że musiało mieć masywną czaszkę i silne zęby. Do tej pory jedynymi pradawnymi gadami o takiej budowie były tyranozaury.
Ślady ugryzień
Według naukowców z Uppsali, trzy zeskanowane skamieniałe odchody zawierają widoczne fragmenty kości. Wcześniej nie zostało to zarejestrowane. Na kilku kościach są rowki i dołki, przypominające ślady ugryzień na szczątkach znalezionych w tym samym miejscu dicynodontów - żyjących przed dinozaurami gadów ssakokształtnych. W jednej ze skamielin znajdują się odłamki dużej korony zębowej i dwa kawałki mniejszego zęba. Większy ząb jest podobny do odkrytych wcześniej i zidentyfikowanych jako zęby „smoka wawelskiego”.
Inny sposób przeżuwania
„Smok wawelski” został zaklasyfikowany do kategorii archozaurów i jest uważany za największego znanego dinozaura tego rodzaju - miał ok. 5-6 metrów. Archozaury z założenia potrafiły sprawnie pogryźć i strawić kości. Koprolity „smoka wawelskiego” i pozostawione przez niego ślady na kościach dicynodontów wskazują jednak na inny sposób przeżuwania. Polegał on na rozbijaniu kości przez powtarzające się gryzienie, co przypomina zdobywanie pokarmu przez hieny. „Smok wawelski” jadł kości ze względu na obecność w nich soli i szpiku, co jest zachowaniem rzadkim wśród archozaurów, ale częstym wśród ssaków. Oprócz tego zauważone w skamieniałych wymiocinach kanciaste fragmenty kości sugerują, że zwracał większe, niestrawne fragmenty w sposób zbliżony do współczesnych ptaków, np. sów.
Jedynymi dinozaurami, o których wiadomo, że wykazywały podobne preferencje żywieniowe, były duże tyranozaury z okresu późnej kredy. Poza wgryzaniem się w ciało zdobyczy, potrafiły również przebijać kości. Umożliwiała im to siła zgryzu i nacisku potężnych szczęk. Badania pokazały, że sposób przeżuwania i trawienia „smoka wawelskiego” był bardzo zbliżony do T-rexa. Chociaż ten gad był znacznie mniejszy niż tyranozaury, naukowcy wnioskują, że w łańcuchu pokarmowym odgrywał podobną rolę. Był też prawdopodobnie połączeniem dinozaura, krokodyla i ssaka.
POLECAMY - KONIECZNIE SPRAWDŹ:
Nowa siedziba Polska Press Kraków
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
