Praworządność w stosunkach

Ponad 62,6 mln zł byli winni małopolscy pracodawcy swym pracownikom w ub. r. Na koniec grudnia 2002 r. wypłacono im prawie 49 mln zł. Zaległości w wypłatach pensji czy innych należnych świadczeń wynikały na ogół z trudnej sytuacji ekonomicznej przedsiębiorstw. Zdarzały się jednak ,oszczędności" na wynagrodzeniach, których nie wypłacano w terminie bądź wypłacano w ratach.

Praworządność w stosunkach pracy osiąga różny poziom, co wynika zarówno z ogólnych trudności ekonomicznych i gospodarczej stagnacji, jak i niewiedzy pracodawców, a tym bardziej pracowników, którzy przez to sami dają się wykorzystywać nierzetelnym właścicielom i szefom.

Potwierdzają to nieustannie kontrole Okręgowej Inspekcji Pracy w Krakowie, która w ub. r. przeprowadziła je w blisko 5000 małopolskich firm. Przyglądana się przede wszystkim przestrzeganiu przepisów dotyczących wypłaty wynagrodzeń oraz innych świadczeń pieniężnych należnych pracownikom. W wyniku kontroli pracodawców zobowiązano do wypłaty łącznie ponad 62,6 mln zł - na koniec grudnia 2002 r. wypłacono prawie 49 mln zł należnych poborów oraz innych świadczeń, głównie urlopowych.

Szczegółowe kontrole przeprowadzono w 71 zakładach różnych branż i okazało się, że jedynie w dwóch nie naruszono przepisów dotyczących wynagrodzeń, a w kolejnych dwóch naruszenia te dotyczyły pojedynczych osób.

W pozostałych firmach poszkodowanych było blisko 15.000 osób, którym nie wypłacono w terminie świadczeń na łączną sumę blisko 21 mln zł. Naruszenia przepisów dotyczyły tu głównie niewypłacania lub niewypłacania w terminie pensji, świadczenia urlopowego, odpraw należnych w przypadku zwolnień z przyczyn leżących po stronie firmy, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, za czas choroby, dodatku nocnego, ekwiwalentu za pranie odzieży.

Kontrole inspektorów pracy przyniosły konkretne efekty, bowiem pracodawcy zaczęli wypłacać należne pracownikom pieniądze. Podkreślić należy jednak, że niemal w połowie kontrolowanych firm zaległości w wypłatach nie wynikały bynajmniej z kłopotów finansowych. Pracodawcy świadomie ,oszczędzają" na wynagrodzeniach i innych świadczeniach, właśnie płacąc nieterminowo lub w ratach, co jest ewidentnym naruszeniem Kodeksu pracy.

O ewidentnych naruszeniach właśnie płacowych przepisów świadczą też skargi napływające do Okręgowej Inspekcji Pracy w Krakowie. Spośród 2870 skarg i wniosków, jakie napłynęły w ub. r. do OIP aż 1153 dotyczyły wypłaty pensji i innych świadczeń. Największe kłopoty pojawiają się zwłaszcza z chwilą likwidacji firmy, która nie zdążyła się rozliczyć z pracownikami, zarówno finansowo, jak i nie wydając świadectw pracy i dokumentów niezbędnych dla ZUS.