Podsumowanie czwartej edycji kampanii "Zobacz czym oddychasz. Zmień to". Mobile płuca odwiedziły dziewięć województw i zrobiły się czarne

Blisko dwumetrowe modele ludzkich płuc "oddychały" zanieczyszczonym powietrzem w wielu miejscach w kraju. Pochłaniały zanieczyszczenia, które osiadały na białej materii, która pokrywa instalację. Zależnie od stopnia zanieczyszczenia powietrza, materia przybierała grafitowy lub czarny kolor. Instalacja była ustawiana w różnych lokalizacjach na dwa tygodnie.

- Obserwowanie jak zmienia się kolor płuc to bardzo pouczające doświadczenie. Pomimo lekkiej i wietrznej zimy mobilne płuca pokazały, że powietrze w wielu miejscowościach jest fatalnej jakości. Wystarczy spojrzeć na kolor jaki przybierają płuca po dwóch tygodniach "oddychania' w zasmogowanych miejscowościach. Grafitowy kolor w Czerwionce-Leszczyny, czarny w Chełmcu czy Zabrzu pokazuje, że w bezwietrzne dni smog ma się bardzo dobrze. Ale nie tylko gminy ze Śląska czy Małopolski zmagają się ze smogiem. Spośród 63 lokalizacji najciemniejszy kolor przybrały płuca ustawione w Bydgoszczy, w dzielnicy Miedzyń - mówi Piotr Sergiej, rzecznik Polskiego Alarmu Smogowego.

Andrzej Guła, lider Polskiego Alarmu Smogowego dodaje - Dostrzegamy pewien nieznaczny postęp w likwidacji „kopciuchów”, ale istnieje realna groźba, że ten proces zostanie zatrzymany, a nawet odwrócony. Jego zdaniem "programy dotacyjne do wymiany kotłów nie będą skuteczne, jeśli nie będzie towarzyszyć im konsekwentna polityka antysmogowa.

- Niestety w ostatnim czasie obserwujemy luzowanie przepisów w obszarze ochrony powietrza: dopuszczanie do sprzedaży najgorszej jakości węgla czy luzowanie uchwał antysmogowych w niektórych województwach. Rezultaty tej polityki widać na instalacjach z płucami, które w tym roku odwiedziły polskie miejscowości - tłumaczy Andrzej Guła.

Eksperci wskazali, że przykładem dobrego działania w związku z walką ze smogiem jest Kraków. To właśnie w stolicy Małopolski dzięki zakazowi spalania węgla i drewna, stężenie pyłów i rakotwórczego benzoapirenu spadło o ponad 40 proc.

- Na stacji tła na krakowskim Kurdwanowie liczba dni smogowych w latach 2012-2022 spadła ze 116 do 40. Kraków pokazuje, że jest sposób na smog, ale konieczne jest również konsekwentne działanie i determinacja - mówią eksperci.

Polski Alarm Smogowy podaje, że to kopciuchy, czyli przestarzałe kotły opalane węglem i drewnem są główną przyczyną zanieczyszczeń powietrza pyłem i rakotwórczymi i benzopirenem.

- Wymiana tego typu urządzeń na nowoczesne ogrzewanie, wraz z inwestycjami poprawiającymi efektywność energetyczną domów rozwiąże nie tylko problem fatalnej jakości powietrza w Polsce ale również przyniesie realne korzyści gospodarstwom domowym w postaci niższych rachunków za ogrzewanie - dodaje Andrzej Guła.

Polski Alarm Smogowy apeluje do właścicieli domów jednorodzinnych ogrzewanych kopciuchami, aby skorzystali z programu Czyste Powietrze, które daje możliwość uzyskania dotacji do 66, 99 lub 135 tysięcy zł (w zależności od zarobków).

Kampania jest realizowana w ramach projektu LIFE-IP MALOPOLSKA/LIFE14 IPE PL021 współfinansowanego ze środków programu LIFE Unii Europejskiej oraz we współpracy ze Stowarzyszeniem Program Czysta Polska. Wsparcia finansowego kampanii udzielili: Allegro.pl oraz Fundacja Better Future. Kampania została objęta patronatem honorowym Marszałka Województwa Śląskiego, Pana Jakuba Chełstowskiego. Kampania otrzymała wsparcie Screen Network, dzięki któremu pojawi się na ekranach cyfrowych tej firmy.