Pierwszy dzień zimy 2022/23. Czym różni się kalendarzowa zima od astronomicznej?

Pierwszy dzień zimy można wskazać na dwa sposoby, ponieważ kalendarzowa zima nie jest tym samym, co astronomiczne.
Czym różni się kalendarzowa zima od astronomicznej i kiedy właściwie wypada pierwszy dzień zimy 2022?

Zima astronomiczna: jej początek wyznacza przesilenie zimowe, w czasie którego słońce znajduje się w zenicie najdalej na południu, nad zwrotnikiem Koziorożca. Oznacza to, że na półkulę północną, w tym do Polski, dociera wówczas najmniej słonecznego światła. Dzień jest wtedy najkrótszy, a noc najdłuższa.

Zima astronomiczna, a więc przesilenie zimowe, wypada w różnych dniach, najczęściej 21 lub 22 grudnia, bardzo rzadko 20 lub 23 grudnia. W 2022 r. zima astronomiczna zaczyna się dziś, czyli w środę 21 grudnia.

Ile będzie trwał pierwszy dzień zimy astronomicznej? To najkrótszy dzień i zarazem najdłuższa noc w roku. Dzień będzie trwał ok. 7 godzin i 40 minut (nieco dłużej w górach, nieco krócej nad morzem), a noc ponad 16 godzin.

Kalendarzowa zima: zaczyna się zawsze tego samego dnia, 22 grudnia. Jak wskazuje nazwa, jest to umowna data, ustalona na potrzeby kalendarza, a nie astronomii. W 2022 r. pierwszy dzień zimy wypada więc w czwartek 22 grudnia.

Czytaj też: Egipt: zima 2022/2023. Ceny wycieczek all inclusive, atrakcje, praktyczne porady. Który kurort wybrać, kiedy pogoda jest najlepsza?

Zima kalendarzowa kończy się zawsze tego samego dnia – 21 marca. Zima astronomiczna miewa różne daty końcowe, w zależności od tego, kiedy przypada równonoc wiosenna. Akurat w 2023 r. zima kalendarzowa i astronomiczna skończą się tego samego dnia.

Obecnie pierwszy dzień zimy nie cieszy się tak wielkim zainteresowaniem, jak przed wiekami. To raczej ciekawostka na ostatniej prostej przed wigilią Bożego Narodzenia, a potem sylwestrem i Nowym Rokiem.

Dawniej jednak jeszcze w czasach pogańskich, pierwszy dzień zimy obchodzony był jako radosne święto triumfu dnia nad nocą i narodzin słońca. Zima była porą ciemną i mroźną, a pierwszy dzień zimy w praktyce wypadał w połowie długiego okresu chłodu i mroku, wyznaczając jej kulminację. To oznaczało, że wraz z pierwszym dniem zimy najgorsze mroki przemijały. Wprawdzie dzień był najkrótszy w całym roku, ale przesilenie zapowiadało, że każdy kolejny będzie nieco dłuższy, aż w końcu słońce pokona ciemność, ciepło zwycięży zimno, a wiosna przegna zimę.

Rzymianie obchodzili w grudniu Saturnalia i sprawowali kult Słońca Niezwyciężonego (Sol Invictus), Celtowie Yule, Słowianie Szczodre Gody, w czasie których łamano się chlebem, a dzieciom rozdawano upominki i smakołyki.

Obchodzenie pierwszego dnia zimy polegało przeważnie na organizacji różnego rodzaju rozrywek i zabaw – chodziło o to, by jakoś rozjaśnić ten najgęstszy mrok w roku i uczcić triumf dnia nad nocą.

Czytaj też: Narty z dzieckiem: łatwe i bezpieczne trasy narciarskie w Polsce w sam raz na rodzinny weekend. TOP 12 ośrodków i stoków dla dzieci

Nie ma pewności, jak dokładnie dawni Słowianie obchodzili Szczodre Gody, ale to nie powstrzymuje miłośników starych obyczajów od próby odtworzenia tego święta. Pasjonaci historii i grupy neopogańskie starają się obchodzić pierwszy dzień zimy na modłę dawnych Słowian.

Zobaczcie na filmie poniżej, jak takie obchody wyglądały w 2018 r.:

Pierwszy dzień zimy wypada w tym roku w środę lub czwartek, ale nic nie stoi na przeszkodzie, by powitać go niedługą wycieczką solo, z drugą połówką lub z dziećmi.

• Skoro zmrok zapadnie wcześnie, można skorzystać z okazji i wybrać się do jednego z ogrodów świateł i parków iluminacji, otwartych w grudniu w całej Polsce.
• Można też wybrać się na przechadzkę po mieście, by podziwiać najpiękniejsze bożonarodzeniowe dekoracje i oświetlenie.
• Dzieci będą zachwycone wycieczką na jarmark bożonarodzeniowy, gdzie atmosfera Świat jest szczególnie gęsta, a na najmłodszych czeka zawsze wiele atrakcji.
• Wielkie wrażenie robią również znane i mniej znane szopki bożonarodzeniowe, które można podziwiać w wielu miastach i miasteczkach.
• Równie dobrym pomysłem na powitanie zimy z dziećmi jest wizyta w jednej z polskich wiosek św. Mikołaja.
• Dla aktywnych polecamy wieczorną wycieczkę na lodowisko. W grudniu ślizgawki działają w wielu miastach Polski.

Czytaj też: Nie uwierzysz, jak wyglądało Zakopane i Krupówki przed 100 laty. I ten widok z Gubałówki...