Odpowiedzi na pytania próbnej matury OPERON 2011 [język polski]

Matura z polskiego: wszystkie informacje [klik]

Dzisiejszą matura próbna została przygotowana przez Wydawnictwo Pedagogiczne OPERON. Uczniowie dostali 170 minut na rozwiązanie całego arkusza, który składał się z dwóch części. Za dzisiejszy egzamin mogą zdobyć maksymalnie 70 punktów: (I część - 20 pkt, a II część - 50 pkt).

W pierwszej sprawdzano rozumienie pisanego tekstu. Uczniowie analizowali tekst dziennikarza Jacka Rakowieckiego pt. "Dobrego kina bez komercji nie będzie", po czym odpowiadali na szereg pytań zamkniętych i otwartych, dotyczących tekstu.

Część druga wymagała napisania wypracowania (min 250 słów) na jeden z dwóch tematów. W pierwszym trzeba było dokonać analizy utworu "Czatyrdah" Adama Mickiewicza i fragmentów wiersza XV z "Księgi ubogich" Jana Kasprowicza, a następnie porównać zawarte w nich obrazy gór i ludzi (ze zwróceniem uwagi na stosunek człowieka do przyrody).

W drugim należało określić motyw popełnienia zbrodni oraz jej wpływu na bohatera, na podstawie analizy fragmentu powieści Fiodora Dostojewskiego i znajomości całej książki "Zbrodnia i kara".

Jutro próbna matura z matematyki na poziomie podstawowym.
Próbna matura OPERON - język polski. Część I - czytanie ze zrozumieniem

1: Jest tezą, którą autor stara się udowodnić w swoim artykule

2: - Prezentacja stanowiska w sprawie werdyktu jury i chęć obrony przed niesłuszną krytyką
- Głos w dyskusji na temat festiwalu i oceny filmów i ewentualnych zmian

3: D

4: "obrońcy okopów” – nieliczni broniący szlachetnych ideałów przed zalewem barbarzyństwa i zmianami. Są to ostatni, którzy wierzą w wartości i zasady.

5: akapit 3: przykłady mają wskazać filmy z festiwalu uznane przez krytyków za artystyczne, które J. Rakowiecki uważa za wartościowe, ciekawe.
Akapit 11: filmy te zostały uznane za arcydzieła, choć są również przykładem sukcesu komercyjnego.

6: Zwrot ten oznacza, że docenienie wartości jednego dzieła nie wyklucza wartości innego, które jest z nim porównywane.

7: "U licha” – wykrzyknienie

8: Cytuje je ponieważ, podobnie jak Tuwim uważa, że znaczenia niektórych słów (tu: "komercyjny” i "artystyczny”) są dziś przekręcane, manipuluje się nimi.

9: Styl potoczny – autor zastosował go, gdyż chce uczynić swój artykuł bardziej zrozumiałym, trafić do szerszego grona odbiorców. Tekst nabiera w ten sposób charakteru bardziej emocjonalnego.

10: stanowisko 1 – (film komercyjny) służący do zdobywania zysków, schlebiający prostym gustom, mało oryginalny; (ocena) – negatywna
stanowisko 2 – (film komercyjny) szanujący gusta szerszego grona widzów, zrozumiały nie tylko dla elit, szanujący pieniądze przeznaczone na jego produkcję; (ocena) – pozytywna

11: Autor uważa, że oba stanowiska nie oddają w pełni znaczenia słowa, są niewystarczające, nieprawdziwe.

12: Dziś na filmach artystycznych, które nie wymagają dużych nakładów na produkcję, można zarobić.

13: Film artystyczny: - bardzo dobra gra aktorska, sprawna reżyseria, dopracowana scenografia, wiarygodne kostiumy.
Film komercyjny: - melodramatyczny charakter, odwoływanie się do uczuć szerszego grona widzów

14: - 7

15: C
- autor przytacza przykłady filmów na poparcie swojej tezy, że kino komercyjne może być artystyczne (i odwrotnie)
- by przekonać odbiorców tekstu uzywa 1. os. l. mnogiej ("nie oszukujmy się”)
- cytuje wypowiedzi oponentów i krytykuje je

Próbna matura OPERON z języka polskiego. Wypracowanie - temat 1

CZĘŚĆ II: Temat 1 – uwagi i spostrzeżenia dotyczące analizy i interpretacji utworów:

1. "Czatyrdah” A. Mickiewicza
- utwór romantyczny,
- pochodzi z cyklu "Sonety krymskie”, który jest owocem podróży autora na Krym,
- sonet – gatunek poezji refleksyjno-opisowej o regularnej budowie,
- jest opisem Czatyrdahu, szczytu górskiego
- podmiotem lirycznym jest mirza – szlachcic turecki
- osoba mówiąca w wierszu pochodzi z kręgu kultury muzułmańskiej, częsty bohater sonetów Mickiewicza

- pochodzenie p. lirycznego podkreślają liczne orientalizmy ("muślimin”, "padyszach”, "janczary”, "giaur”)
- przykład liryki inwokacyjnej
- adresatem jest tytułowy Czatyrdah
- p. liryczny zwraca się do niego, jak do istoty żywej, osoby ("padyszachu”)
- uosobienie jako sposób przedstawienia góry
- lęk i respekt przed górą widoczny w postawie p. lirycznego

- p. liryczny wychwala górę – panegiryczny charakter utworu
- hiperbolizacje stosowane w opisie szczytu podkreślają emocje p. lirycznego, podziw i zachwyt,
- wykrzyknienia i porównania do masztu minaretu wskazują na strzelisty wygląd góry
- sakralizacja góry poprzez porównanie do Gabryjela, "całowanie stóp”
- wskazuje to na religijny stosunek ludzi do góry
- ludzie w stosunku do przyrody okazują się słabi
- dotykają ich nieszczęścia – los ludzki jest niepewny, zmienny, w przeciwieństwie do gór, które są wieczne, niezmienne

- góry są pośrednikiem między ziemią (ludźmi), a niebem (Bogiem)
- góra wydaje się wsłuchiwać w to, co do ludzi mówi Bóg
- wszystko wydaje się jej podlegać ("ziemie, ludzie, gromy”)
- góra jest strażnikiem strzegącym raju

2. "Księga ubogich” J. Kasprowicza:
- utwór młodopolski (I wojna światowa)
- z cyklu "Księga ubogich”, który jest dowodem na przyjęcie przez autora światopoglądu franciszkańskiego
- wiersz o regularnej budowie – odzwierciedla spokój i równowagę psychiczną p. lirycznego
- inwokacyjny charakter utworu – p. liryczny zwraca się do szczytu
- liryka bezpośrednia, wypowiedź ma osobisty charakter, jest wyznaniem
- wykrzyknienia oddają emocjonalny charakter wypowiedzi

- p. liryczny mieszka niedaleko góry, widzi ją codziennie z okien swojego domu (w ten sposób można go utożsamić z autorem, który mieszkał w Poroninie)
- p. liryczny to osoba, która w przeszłości cierpiała
- przeszłość ("cień świata…”) ciągle jeszcze o sobie przypomina, co nie pozwala mu w pełni cieszyć się życiem

- przyroda jednak pozwala zapomnieć mu o cierpieniu
- góry dają mu siłę, chęć do życia
- afirmacja i radość życia jest wynikiem kontaktu człowieka z przyrodą
- wypowiedź podmiotu lirycznego wydaje się intymną rozmową z górą ("pytasz”, "i owszem”)
- postawa p. lirycznego to akceptacja ludzkiej egzystencji ("człowiek jest tylko człowiekiem”), wraz z jej negatywnym aspektem
- pierwsza i ostatnia strofa stanowią klamrę kompozycyjną

3. Porównanie
- oba utwory przedstawiają górski pejzaż widziany przez p. liryczny
- inwokacyjny charakter obu utworów (adresatami są górskie szczyty)
- liryka bezpośrednia

- wykrzyknienia podkreślają emocjonalny charakter monologu lirycznego
- u Mickiewicza pojawia się opis krymskiego szczytu (popularny w romantyzmie orientalizm), u Kasprowicza zaś krajobraz rodzinny – tatrzański (popularny w Młodej Polsce)
- biograficzne konteksty obu utworów

- u Mickiewicza uwidacznia się dystans między bohaterem a przyrodą (lęk, trwoga, szacunek, respekt), u Kasprowicza relacje mają charakter osobisty, intymny
- obraz niezmiennej przyrody w sonecie podkreśla zmienność, kruchość ludzkiej egzystencji, natomiast u Kasprowicza widok gór daje p. lirycznemu siłę do pokonywania przeciwieństw, pozwala zaakceptować los
- utwory pochodzą z różnych epok

Oficjalny klucz odpowiedzi próbnej matury z języka polskiego znajdziecie na stronie wydawnictwa OPERON OPERON - www.niepolegniesz.pl

Źródło:
"Próbna matura OPERON 2011 - język polski. Odpowiedzi, pytania, arkusze na www.gk24.pl/matura" - www.gk24.pl