Nasza Loteria NaM - pasek na kartach artykułów

Nasza Historia. „Piękna Helena”, Luxtorpeda i inne kolejowe demony prędkości [ZDJĘCIA]

red.
W niedzielę Pendolino przewiezie pierwszych pasażerów. Przed wojną podobne cudeńka także mknęły po polskich torach, wzbudzając równie wielkie zainteresowanie podróżnych. Zwłaszcza "Piękna Helena" z Chrzanowa...

Zobacz też: Pendolino na trasach z Krakowa. Maszynista zdradza sekrety pociągu [WIDEO]

Po I wojnie światowej w Polsce nastąpił dynamiczny rozwój kolei. Powstawały nowe linie, a produkowany u nas tabor dorównywał renomowanym firmom światowym. Rozpoczęto nawet eksport do Bułgarii, Maroka, Łotwy i Związku Radzieckiego, a w latach 30. na tory zaczęła wkraczać trakcja elektryczna i spalinowa. Małopolska stała się w tamtym czasie poligonem doświadczalnym dla wielu osobliwych jednostek taboru, stanowiących pierwotne formy popularnych dzisiaj autobusów szynowych.

Prawdziwą sensacją okazał się w 1933 r. autobus szynowy Michelin, przysłany w celach testowo-reklamowych. Była to próba adaptacji techniki samochodowej w komunikacji szynowej. Cudaczny wehikuł skonstruowano z myślą o szybkich połączeniach międzymiastowych przy niewielkiej liczbie pasażerów. "Szynobus" miał gumowe opony, wyposażone w stalowe obrzeża, umożliwiające jazdę po szynach. Dzięki temu osiągał znaczne przyspieszenie i rozwijał wysoką prędkość.

Niekłamany zachwyt publiczności wzbudził inny pojazd - czteroosiowy wagon spalinowy produkcji firmy Austro-Daimler, nazwany natychmiast lux-torpedą. Początkowo trafił do Małopolski także w celach testowo-reklamowych. Podczas prób osiągnął imponującą jak na owe czasy prędkość 100 km/godz. (potem nawet 120 km/godz.). Jazda inauguracyjna odbyła się 1 sierpnia 1933 r. Trasa wiodła z Dworca Głównego w Krakowie do Zakopanego. Dystans 144 km wagon pokonał w dwie i pół godziny, osiągając średnią prędkość 65 km/godz.

W 1937 r., w chrzanowskiej fabryce Fablok skonstruowano futurystyczny parowóz pospieszny Pm36. Powstały dwa egzemplarze, z czego jeden wyposażony był w tzw. otulinę aerodynamiczną. Był to prawdziwy przełom w myśleniu o budowie pociągów. Zaczęto wtedy zwracać uwagę na aerodynamikę składów, a wygląd parowozu można porównać do wielu współczesnych konstrukcji szybkich pociągów. Potocznie skład nazywany był "Piękną Heleną". Parowóz osiągał ponad 120 km/godz. Niestety, produkcja została wstrzymana z powodu wybuchu wojny.

Więcej o szybkich pociągach sprzed wojny - w grudniowym numerze miesięcznika Nasza Historia

A ponadto m.in.:

Szwadrony śmierci Jaruzelskiego. Esbecy z tajnej grupy „D” porywali i zabijali ludzi. Ich komórka była głęboko zakonspirowana w strukturach MSW, zamaskowana nawet przed innymi esbekami. Wszystkie dokumenty niszczono. Co dziś wiemy o esbeckich mordercach?

King Kong z Nowej Huty. Jak powstał pomnik Lenina i kto go wysadził. Przypominamy 16-letnią historię najbardziej znienawidzonego pomnika w Krakowie. Istnieją dwie wersje dotyczące zamachu bombowego, w wyniku którego wódz rewolucji stracił stopę.

Beria - seksualny drapieżnik. Szef NKWD był, obok Stalina, najpotężniejszym człowiekiem Związku Radzieckiego w czasie wojny i tuż po niej. Swą pozycję wykorzystywał także do zdobywania kobiet. Szukał seksu w sposób najbardziej drapieżny, jego ochroniarze porywali młode dziewczyny z ulic Moskwy. Nie bał się także otwarcie podrywać żon innych członków Politbiura.

Nasza Galicja zła i dobra. Dlaczego o imperium Habsburgów krakowianie wciąż myślą z nostalgią? Czy cesarz Franciszek Józef I był tylko zaborcą, czy także dobrotliwym i liberalnym ojcem dla poddanych?

Dzieje metra w Krakowie. Pół wieku przygotowań i nic... Wzloty i upadki na drodze budowy krakowskiego metra. Na razie zamiast podziemnej kolei mieszkańcy dostali na razie półtorakilometrowy tunel tramwajowy.

Dlaczego Barbara Radziwiłłówna musiała umrzeć. Krakowski epilog XVI-wiecznej love story. Rzecz o obyczajowym skandalu, jakim był romans Zygmunta Augusta i wojnie o wpływy między magnatami.

Car w błocie. Niesławny odwrót Aleksandra I spod Austerlitz. Kareta pobitego przez Napoleona imperatora Wszechrusi ugrzęzła na drodze w podkrakowskiej Mogile. Kto udzielił pomocy rosyjskiemu władcy?

Polska szkoła fałszerzy pieniędzy. Polscy fałszerze rzucali wyzwania policji i bankowcom w całej Europie. Nie było banknotów ani monet, których nie wzięliby na warsztat.

Zakonnik, który okradł Matkę Boską. Świętokradcza zbrodnia zdemoralizowanego paulina z Jasnej Góry. Ojciec Damazy Macoch kradł i zabijał, żeby zaspokoić materialne potrzeby swej pięknej kochanki.

Wunderwaffe Führera. Adolf Hitler do końca wierzył, że uda mu się zadać ostateczny cios przeciwnikom za pomocą nowej, nieznanej wcześniej broni. Z desek kreślarskich niemieckich inżynierów schodziły kolejne prototypy cudownych samolotów, czołgów i rakiet, mających odmienić losy wojny.

100 stron pasjonujących historii, które rozegrały się w Krakowie i Małopolsce, w kraju i na świecie.

Zobacz najświeższe newsy wideo z kraju i ze świata
"Gazeta Krakowska" na Youtubie, Twitterze i Google+
Artykuły, za które warto zapłacić! Sprawdź i przeczytaj

Codziennie rano najświeższe informacje z Krakowa prosto na Twoją skrzynkę e-mail. Zapisz się do newslettera!

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Jak działają oszuści - fałszywe SMS "od najbliższych"

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na krakow.naszemiasto.pl Nasze Miasto