Kraków. Zmarł prof. Józef Nizioł, były rektor Politechniki Krakowskiej

FLESZ - Zdalne nauczanie ma więcej wad niż zalet

Prof. dr hab. Józef Nizioł urodził się 2 marca 1938 r. w Krzemienicy na Podkarpaciu. W 1956 r. ukończył Liceum Ogólnokształcące im. Henryka Sienkiewicza w Łańcucie. Jako laureat olimpiady z matematyki został studentem Uniwersytetu Jagiellońskiego bez egzaminu wstępnego. W 1961 r. obronił pracę magisterską z matematyki pt. „Pierwszy stopień dyfuzji”. W tym samym roku podjął pracę na Politechnice Krakowskiej. W 1967 r. otrzymał stopień doktora za wyróżnioną rozprawę doktorską „Nieliniowe probabilistyczne metody analizy drgań elementów konstrukcyjnych”. W 1975 r. uzyskał habilitację, a jego rozprawa „Dynamika żyroskopów ze szczególnym uwzględnieniem żyroskopu całkującego w nieliniowym ujęciu deterministycznym i probabilistycznym” została wyróżniona i otrzymała nagrodę ministra. Tytuł profesora zwyczajnego został mu nadany w 1987 r.

Prof. Józef Nizioł był specjalistą w obszarach: mechaniki, dynamiki maszyn, teorii drgań mechanicznych i wibroizolacji, uznanym autorytetem w dziedzinie mechaniki nieliniowej. Jego prace badawcze miały ważne znaczenie nie tylko dla rozwoju nauki, ale też przemysłu i gospodarki. Opracował m.in. wytyczne do projektowania linii elektroenergetycznych najwyższych napięć dla przedsiębiorstwa BSiPE Energoprojekt w Krakowie, z kolei zoptymalizowanie dynamicznych walców wibracyjnych dla CBK „MADRO” pozwoliło firmie uruchomić produkcję drogowych walców wibracyjnych o zwiększonej efektywności zagęszczania gruntu przy równoczesnym obniżeniu wibroaktywności kabin. Współpracował także z Hutą Stalowa Wola (wspólny projekt obniżenia hałasu w kabinach całej generacji spycharek gąsienicowych) oraz Hutą im. Sendzimira (m.in opracował metodę wydłużenia pracy mostów przeładunkowych o ponad 6 lat).

Prof. Józef Nizioł był autorem lub współautorem 12 monografii, książek i podręczników akademickich, a także ponad 170 artykułów naukowych w specjalistycznych pismach krajowych i zagranicznych. Wypromował 22 doktorów, był recenzentem ponad 40 doktoratów i ponad 30 habilitacji, a także promotorem do godności doktora honoris causa dla czterech osób. Prowadził wykłady z przedmiotów: mechanika ogólna, teoria drgań, dynamika maszyn, matematyka, wytrzymałość materiałów, hydromechanika. Na studiach doktoranckich i indywidualnych prowadził wykłady i zajęcia z rachunku prawdopodobieństwa, teorii procesów stochastycznych, teorii drgań i stateczności ruchu, modelowania matematycznego układów fizycznych, optymalizacji układów wibroizolacji.

Pełnił wiele ważnych funkcji na Politechnice Krakowskiej. Był m.in. prodziekanem Wydziału Mechanicznego (1973-1977), prorektorem uczelni (1981-1987 i 1988-90) do spraw: rozwoju, badań i współpracy z zagranicą, kształcenia kadr, dydaktyki. W 1990 r. objął najwyższą funkcję na uczelni – rektora Politechniki Krakowskiej. Sprawował ją przez dwie kadencje (1990-1993 i 1993-1996).

Niezwykle bogaty dorobek naukowy, dydaktyczny i organizatorski prof. Józefa Nizioła spotkał się z uznaniem wielu gremiów. Był członkiem korespondentem Polskiej Akademii Umiejętności, członkiem kilku komitetów Polskiej Akademii Nauk, członkiem Rady Naukowej Centrum Badań Kosmicznych PAN, a także Polskiego Komitetu Normalizacji (1996-2000), Rady Głównej Szkolnictwa Wyższego VI kadencji (1996-1999), Polskiego Towarzystwa Matematycznego. Był także członkiem rzeczywistym Akademii Nauk Inżynieryjnych Federacji Rosyjskiej. W 1994 r. otrzymał tytuł doktora honoris causa Akademii Chemiczno-Technologicznej w Iwanowie (obecnie: Iwanowski Państwowy Uniwersytet Chemiczno-Technologiczny). W 2006 r. tytuł doktora honoris causa nadała mu Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie, a w 2008 r. Politechnika Krakowska. W 2009 r. został profesorem honorowym Politechniki Warszawskiej.

Za działalność naukową, dydaktyczną i organizacyjną był wielokrotnie odznaczany i nagradzanym. Otrzymał m.in. Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1982), Krzyż Sybiraków (1994), Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (1997), Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (2005), Herkules Wiśnicki (2001, za pracę społeczną na rzecz rozwoju gminy), tytuł Honorowego Obywatela Miasta Nowy Wiśnicz (2008), Medal Komisji Edukacji Narodowej (1983), Medal Hugo Steinhausa z okazji 60-lecia działalności Polskiego Towarzystwa Matematycznego i XIII Zjazdu Matematyków Polskich (1989), Medal Ochrony Walk i Męczeństwa (1994), Nagroda im. Profesora Zbigniewa Engela „Profesor – Senior” (2020).