Kraków. Zespół ds. Murali działa prawie pół roku. Murale niezgodne z uchwałą krajobrazową słono kosztują

Sam Zespół nie nakłada na właścicielu budynków ani twórców murali kar, jednak zgodnie z uchwałą krajobrazową możliwe jest ukaranie za eskpozycję muralu reklamowego, który nie spełnia wytycznych opisanych w uchwale. W Wydziale Architektury i Urbanistyki UMK powstały dwa referaty ds. realizacji uchwały krajobrazowej w zakresie tablic/urządzeń reklamowych.

- Czynności wyjaśniające poprzedzające ewentualne wszczęcie postępowania o ukaranie, podejmowane są sukcesywnie i zgodnie z harmonogramem, w odniesieniu do wszystkich tablic i urządzeń reklamowych, w tym także murali reklamowych - tłumaczy nam Ewelina Sokalskyy, sekretarz Zespołu ds. Murali.

Co prawda aktualnie nie ma żadnego postępowania w toku, jednak do tej pory dwa tego tego typu postępowania zakończyły się wydaniem decyzji o nałożeniu kary i to nie byle jakiej. Pierwsza opiewała na kwotę 25 216zł, a druga 26 792zł.

Praca Zespołu ds. Murali rozpoczęła się w kwietniu. Jego główne założenie to współudział społeczeństwa w zarządzaniu krajobrazem sztuki publicznej, tj malowideł wielkoformatowych.

- Do zadań zespołu należy nie tylko opiniowanie wniosków, ale również decydowanie w kwestii murali już istniejących tj. podejmowanie decyzji o zamalowywaniu, konserwacji, uwalnianiu ścian, opiniowanie stanu technicznego, a także pomoc w doborze odpowiednich lokalizacji w oparciu o związek tematyki muralu z miejscem i jego historią, prowadzenie bazy murali, dokumentacja, ale także międzysektorowa współpraca ze służbami miejskimi - mówi Ewelina Sokalskyy.

Zespół liczący 21 członków zajmuje się również przygotowaniem rekomendacji do malowania murali w mieście historycznym oraz strefach szczególnej ochrony.

W lipcu zostało podpisane Zarządzenie Prezydenta Miasta Krakowa w sprawie wprowadzenia procedury określającej zasady opiniowania wniosków dot. murali na terenie miasta, a we wrześniu została udostępniona procedura (KD-24), zgodnie z którą każdy zainteresowany może teraz w łatwy sposób zgłosić sprawę Zespołowi ds. Murali.

- Krakowska polityka muralowa jest pionierska w kraju i jako taka budzi ogromne zainteresowanie w innych samorządach - mówi Ewelina Sokalskyy.

W pracy Zespołu uczestniczą przedstawiciele środowiska muralowego, badacze murali i sztuki publicznej, plastycy, a także krytycy sztuki. Zespół przede wszystkim ma dbać o to by w mieście było jak najwięcej sztuki wielkoformatowej o wysokiej jakości, a jak najmniej złej, gdzie pojawiają się tzw. "pseudomurale", które są reklamami komercyjnymi: - Niestety takie murale wciąż się powstają. Ale nasz zespół rozwiązał przynajmniej kilka problematycznych sytuacji dzięki ścisłej współpracy członków reprezentujących różne obszary - mówi Sokalskyy i dodaje, że wiele murali reklamowych obchodzi prawo i miasto kilkukrotnie już musiało interweniować. Zespół ma już przygotowaną listę ścian i miejsc, na których nielegalne murale pojawiły się w ostatnim czasie i co do nich mają zostać wyciągnięte konsekwencje. Jakie? Nie jest doprecyzowane.

Sekretarz Zespołu ds. Murali mówi, że istotne jest by tak jak w przypadku uchwały krajobrazowej upowszechniać informacje na temat działalności Zespołu.

Zespół w swojej pracy inspiruje się rozwiązaniami amerykańskich miast: Nowy Jork, Chicago, Filadelfia - gdzie powstają systemowe programy dla sztuki publicznej, połączone ze społecznym zaangażowaniem interesariuszy, adresowane są do rozmaitych grup społecznych, a współpraca z artystami ma charakter procesowy - tłumaczy Sokalskyy.

Jedno z głównych założeń Zespołu ds. Murali to dążenie, by w przyszłości pojawiały się zamówienia kierowane w formie konkursowej do grupy cenionych artystów.

- Marzą nam się efekty podobne, jak mural stworzony przed laty przez BLU na Podgórzy jako zjawisko, którym żyje przez jakiś czas miasto i środowisko sztuki, a sam mural nie przestaje pozostawać aktualny ideowo, pomimo oczywiście nieuniknionego procesu jego technicznego przemijania - mówi członkini Zespołu.

- Duża część murali, które zostały już zaprezentowane Zespołowi, swoją realizację będą miały dopiero wiosną/ latem przyszłego roku. Pod opinię zostało zaprezentowanych około 15 projektów będących na bardzo różnych etapach przygotowań. Część z nich już powstała lub jest realizowana, część musiała zostać odrzucona chociażby z powodu braku potwierdzenia lokalizacji, a nawet samych projektów przez organizatorów. Wydaje mi się, że jest jeszcze zbyt wcześnie, aby dokonać podsumowania prac Zespołu oraz jej wpływu na Miasto - mówi Marcin Nawrocki, współpomysłodawca projektu 101 Murali dla Krakowa.

Nawrocki dodaje również, że powstanie Zespołu nie wpłynęło znacząco na proces tworzenia prac w ramach projektu "101 Murali dla Krakowa".

- Uzupełnienie wniosku dla Zespołu składa się z podobnego zestawu dokumentów, zaświadczeń oraz opisów i wizualizacji, które do tej pory składaliśmy w UMK w ramach pozyskiwania zgody na realizację muralu. Z pewnością nowa ścieżka składania wniosków jest bardziej czytelna, a zatem prostsza dla wnioskodawców - tłumaczy współpomysłodawca projektu 101 Murali dla Krakowa.

Marcin Nawrocki mówi nam, że do tej pory "101 Murali dla Krakowa" złożyło 1 wniosek do Zespołu ds. Murali i jest on aktualnie omawiany: - Mamy nadzieję, że projekt uda się zrealizować jeszcze w tym roku lub na wiosnę 2023r - dodaje.