Kraków. Ratowanie zabytku - domu młynarza przy klasztorze w Mogile. Są już ściany, powstaje więźba

"Dom Młynarza w Mogile, zbudowany przez młynarza Tomasza Pędrackiego w 1870 r., po konserwacji jest rekonstruowany. Jest to jeden z nielicznych przykładów uratowania zabytkowej drewnianej chałupy na terenie Krakowa. Chwała za to mogilskim Cystersom, którzy po wykupieniu nieruchomości od poprzednich właścicieli postanowili włączyć dom oraz pozostałości dawnego młyna do powstałego Muzeum Duchowości i Kultury Cystersów" - pisze w mediach społecznościowych Antoni Łapajerski, miłośnik historii Nowej Huty, autor strony na Facebooku "Nowa Huta mniej znana", który śledzi losy tego budynku i uwiecznia na zdjęciach rekonstrukcję zabytku.

Przypomnijmy, że pochodzący z 1870 roku drewniany budynek, który stał przy ul. Klasztornej 11a, tuż za murem opactwa, został rozebrany końcem ubiegłego roku. Rozbiórkę poprzedziła inwentaryzacja obiektu i oznakowanie wszystkich elementów. Następnie drewniane belki poddano dezynfekcji, dezynsekcji i konserwacji. Teraz dom młynarza był składany od nowa - każdy element, wcześniej odpowiednio oznaczony, wracał na swoje miejsce.

W ramach rekonstrukcji pojawiają się także elementy odtworzone oraz następuje powrót do pierwotnej formy dachu. Jak przekazuje Antoni Łapajerski, odtworzone zostały tzw. rysie - ozdobne końcówki belek tragarzowych - wzdłuż wschodniego boku domu. "Nie wiadomo kiedy i dlaczego w trakcie 150-letniego użytkowania zostały obcięte. Być może w czasie zmiany konstrukcji dachu bo na archiwalnym zdjęciu widać, że kiedyś dach był przynajmniej trzypołaciowy. I taki zostanie obecnie odtworzony" - dodaje zgodnie z tym, co zostało przyjęte w projekcie.

Z ciekawostek z przebiegu ratowania zabytku: po zdjęciu wielu warstw lakierów z belek stropowych odsłonił się napis fundacyjny: "TOMASZ PĘDRACKI. FONDATOR R.P. monogram IHS 1870".

Dom młynarza to jeden z ostatnich reliktów XIX-wiecznej zabudowy wsi Mogiła. Powstał jako budynek mieszkalny dobudowany do młyna, który wcześniej należał do cystersów. Młyn użytkowany był przez różnych młynarzy na zasadach dzierżawy, później na prawach wieczystej dzierżawy (młyn działał do 1955 r., a jego ostatnią właścicielką była Apolonia Chwastek). Zaś dom - stał się siedzibą kilku pokoleń mogilskich młynarzy.

Nieruchomość cystersi odkupili z rąk prywatnych w 2019 roku. Dom młynarza wymagał pilnej interwencji. Po jego uratowaniu i rekonstrukcji zakonnicy planują włączyć ten zabytek do niedawno powstałego w Mogile Muzeum Historii i Duchowości Cystersów. Przewidywana jest tam ekspozycja poświęcona m.in. historii Mogiły. Koncepcja całego przedsięwzięcia zakłada również odtworzenie rozebranych kilkadziesiąt lat temu zabudowań naziemnych dawnego młyna (parterowych).

Ratowanie domu młynarza w większości finansowane jest z dotacji przyznanej przez Społeczny Komitet Odnowy Zabytków Krakowa.

Inflacja przekroczy 16 proc. Z wysokimi cenami będziemy żyć dłużej