Jerzy Nowosielski, urodził się w 1923 roku w Krakowie. Tu zmarł 21 lutego 2011 roku. Malarz, teoretyk sztuki, teolog. Twórczość Nowosielskiego uważana jest za jedno z najoryginalniejszych zjawisk w polskiej sztuce. Na niepowtarzalny styl twórczy wpłynęła sztuka staroegipska, doświadczenia impresjonistów i surrealistów, twórczość malarzy naiwnych i abstrakcjonistów. Ale największe piętno odcisnęła ikona. Artysta stworzył nową jakość, łącząc tradycję z nowoczesnością, Wschód z Zachodem.
Na wystawę w MNK złożyło się 26 prac, niemal w całości z kolekcji tej instytucji. Prace nie stanowią chronologicznej opowieści, obrazy i grafiki zostały zgrupowane w trzy wątki charakterystyczne dla sztuki Jerzego Nowosielskiego: pejzaż, ciało i abstrakcję.
- Wystawę otwiera praca "Wschód słońca", łącząca w sobie dwa punkty - pejzaż i abstrakcję geometryczną, która regularnie pojawia się w twórczości artysty. Ta praca zaprasza do kolejnej sekwencji, w której prezentujemy właśnie abstrakcje geometryczne, głownie prace malarskie, ale także bardzo ciekawe, pochodzące z lat 40., rysunki - wyjaśnia kuratorka Anna Budzałek.
Charakterystyczny pejzaż pojawia się już w bardzo wczesnej twórczości artysty.
- Najstarszą pracą prezentowaną na wystawie jest skromny rysunek z 1943 roku, podpisany i datowany przez artystę, który pokazuje bardzo ciekawy szkic: z jednej strony jest to przestrzeń miejska, wykrojona ulica między budynkami, a obok - dość realna - główka męska. Można rozpoznać na nim już charakterystyczny styl, widoczny podczas całej drogi artystycznej Nowosielskiego - dodaje kuratorka.
Pejzaż miejski pokazujący charakterystyczne zachwianie perspektywy, kiedy widz odnosi wrażenie, że budynki "spadają" na niego czy zgeometryzowane formy. Obecna jest tu także geometria przebiegająca cały czas przez życiorys twórczy artysty oraz charakterystyczna mocna kolorystyka. Z kolei pejzaż wiejski z cerkwiami przypomina o przynależności artysty do kultury prawosławnej.
Najobszerniej reprezentowana sekwencja tematyczna to "Ciało".
- Artysta podkreślał po wielokroć, jak uwielbia ciało kobiece. Na prezentowanych tu obrazach nie jest ono przedmiotem kontemplacji erotycznej, ciało kobiece jest bardzo syntetyczne, uproszczone, przez co staje się symbolem. Ciało nie zawsze na nas spogląda, czasem jest odwrócone, jak w obrazie "Łazienka" przygotowujące się do banalnej czynności. Czasami pojawia się w oprawie przywodzącej na myśl ikony - mówi Anna Budzałek.
Na wystawie znalazł się także obraz "Sportowcy" to praca, która nie była dotąd prezentowana. Postaci ludzkie zostały tu oddane bardzo realnie, w duchu socrealizmu.
- Skonfrontowałam ten obraz z pracą, która powstała 7 lat później - "Plaża" z 1957 roku, na której postaci zostały pokazane w sposób całkowicie inny. Można dzięki temu dostrzec, jak artysta, będąc tak charakterystycznym i rozpoznawalnym, sam w swojej twórczości niuansuje między rozumieniem i pokazywaniem różnych wątków - wyjaśnia ekspertka.
Nowosielski namalował kilkaset obrazów, ale najważniejsze jego prace to polichromie, m.in. w cerkwi w Białym Borze i w kościołach w Nowych Tychach czy na krakowskich Azorach. Gdy miał 16 lat, w Ukraińskim Muzeum we Lwowie zobaczył ikony i trzy lata później został nowicjuszem Ławry św. Jana Chrzciciela pod Lwowem, gdzie uczył się sztuki pisania ikon. Nie został jednak mnichem, zachorował i przyjechał do Krakowa leczyć chore stawy. Z powodu wojny do zakonu już nie wrócił.
Dopełnieniem wystawy w Gmachu Głównym może być ekspozycja sztki cerkiewnej w Pałacu biskupa Erazma Ciołka, w której znajduje się napisana ręką Nowosielskiego ikona. W Krakowie twórczość sakralną można podziwiać także w kościele Niepokalanego Poczęcia NMP na Azorach.
70 % firm wskazuje problem ze znalezieniem specjalistów
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
