Kraków. Komisja Europejska każe wstrzymywać budowę Cogiteonu. Ministerstwo kultury daje zielone światło

FLESZ - Czym jest Fundusz Odbudowy i Krajowy Plan Odbudowy?

Przeciwko budowie Cogiteonu od początku protestowała grupa mieszkańców, która nie chciała dopuścić do zabudowania zachodniej części dawnego lotniska Rakowice-Czyżyny i istniejącego w tym miejscu dawnego pasa startowego. Mieszkańcy podnosili, że Błonia Czyżyńskie to naturalny teren spacerowy i takim powinien pozostać. Budowę Cogiteonu na chwilę wstrzymało rozpoczęcie przez wojewódzkiego konserwatora zabytków procedury wpisania tego terenu do rejestru zabytków.

Ostatecznie teren został wpisany do rejestru, a Monika Bogdanowska, wojewódzka konserwator zabytków, wydała decyzję o rygorze natychmiastowej wykonalności decyzji. Na decyzję o wpisie do rejestru złożono jednak odwołania.

I właśnie powyższy fakt, w postaci braku ostatecznej decyzji o wpisie do rejestru zabytków, powodował wątpliwości prawne, czy inwestycja może być kontynuowana. Mieszkańcy powiadomili Komisję Europejską, bowiem lwia część kosztów budowy Cogiteonu (125 mln zł), to środki z funduszy unijnych.

Pismo od Dyrekcji Generalnej Polityki Regionalnej i Miejskiej Komisji Europejskiej w tej sprawie wpłynęło do urzędu marszałkowskiego (to on jest inwestorem dla Cogiteonu) w środę, 5 maja.

- Brukselscy urzędnicy zwrócili się z prośbą o wstrzymanie prac w związku z protestami społecznymi, które dotarły do Komisji Europejskiej. Komisarz unijny argumentował, że decyzja konserwatorska, na mocy której rozpoczęliśmy budowę, nie jest ostateczna - mówi Dawid Gleń, rzecznik urzędu marszałkowskiego. Jednocześnie dodaje, że prace można było rozpocząć dzięki wspomnianemu rygorowi natychmiastowej wykonalności.

Na ten fakt KE też zwróciła uwagę. Komisarz podkreślił, że wciąż nie są rozstrzygnięte skargi na decyzję o wpisie do rejestru zabytków. Przypomniał także, że budowa powstaje w dużej mierze ze wsparciem środków unijnych, więc prosi o wstrzymanie prac do czasu wyjaśnienia wątpliwości prawnych.

To nastąpiło bardzo szybko, bo już w czwartek, 6 maja. Tego dnia do urzędu marszałkowskiego wpłynęła decyzja ministra kultury o ostateczności decyzji o wpisie do rejestru zabytków.

- Odwołania zostały rozpatrzone i odrzucone. Argumenty KE są więc nieaktualne i możemy kontynuować prace zgodnie z prawem - mówi Dawid Gleń. Dodaje przy tym, że gdyby nie fundusze unijne, to inwestycja taka jak Cogiteon, nie mogłaby być realizowana.

W czwartek na terenie budowy Cogiteonu miała się odbyć wizyta władz województwa, na czele z marszałkiem Witoldem Kozłowskim. Została jednak odwołana. Pojawiły się plotki, że to z powodu pisma KE. Rzecznik województwa tłumaczy, że wizytę odwołano z powodu zmiany kalendarza marszałka już kilka dni wcześniej.

"Decyzja o wpisie do rejestru zabytków nie zawiera zakazu realizacji inwestycji na wpisanym obszarze, a projekt budowy MCN Cogiteon jest wprost w niej wymieniony jako realizujący założenia ochronne tego obszaru. Dzisiejsza decyzja porządkuje sytuację prawną. To dla nas wszystkich dobra wiadomość! Cieszymy się, że dzieci i młodzież będą korzystać z nowoczesnego centrum popularyzacji wiedzy" - czytamy na stronie facebookowej Cogiteonu.

Przypomnijmy, że pod koniec stycznia wojewódzka konserwator zabytków Monika Bogdanowska wydała decyzję o wpisie do rejestru zabytków zachodniej części dawnego lotniska Rakowice-Czyżyny. Decyzja ta pozwoliła rozpocząć budowę Cogiteonu, która została wstrzymana w momencie rozpoczęcia procedury wpisu do rejestru w sierpniu ubiegłego roku. Na początku lutego br. władze województwa podpisały umowę z wykonawcą na budowę Centrum Nauki. Jego koszt to 242 mln zł, a MCN ma być gotowe w 2023 roku. Budowa ruszyła niedługo potem, na przełomie marca i kwietnia.