Nasza Loteria NaM - pasek na kartach artykułów

Kraków. Emaus bez "Żyda z pieniążkiem". Czy znikną też balony i wata cukrowa?

Anna Piątkowska
Anna Piątkowska
Tegoroczny Emaus odbędzie się w nowej formule, która ma w większym stopniu nawiązywać do historycznego znaczenia wydarzenia
Tegoroczny Emaus odbędzie się w nowej formule, która ma w większym stopniu nawiązywać do historycznego znaczenia wydarzenia Andrzej Banas / Polska Press
Od tego roku organizacją tradycyjnego odpustu na Salwatorze zajmie się miasto. Jak zapowiadają organizatorzy, Emaus ma w większym stopniu niż dotychczas nawiązywać do swoich historyczno-kulturowych korzeni. Ze straganów mają zniknąć kontrowersyjne figurki Żyda z pieniążkiem, a obok stoisk z balonami i zabawkami ma się pojawić więcej przestrzeni dla rękodzieła i sztuki ludowej.

FLESZ - Zbijanie wagi - igranie ze zdrowiem, igranie ze śmiercią..?

od 16 lat

Początki odpustu na Salwatorze datowane są na XII wiek, a Emaus w formule jaką znamy dziś – kolorowego jarmarku – ukształtował się w XIX stuleciu, kiedy to na Salwatorze można było kupić słodycze, dekoracje świąteczne czy zabawki. „W ostatnich latach, w związku z zalewem zabawek masowej produkcji i zatarciem się wielu typowo krakowskich tradycji, odpust zatracił wiele ze swojej autentyczności. Zamiast rękodzieła częściej można było tu spotkać importowane, plastikowe produkty, które nie mają związku z tradycją rzemiosła ani też z ludową czy wielkanocną twórczością. Wydarzenie przybrało charakter chaotyczny, a towar prezentowany był na przypadkowych i niespójnych stoiskach” - poinformowało miasto, które od tego roku przejmie pieczę nad organizacją wydarzenia.

Aby przywrócić wydarzeniu jego pierwotny charakter miasto zaprosiło do konsultacji, m.in. przedstawicieli Rady Dzielnicy, parafię św. Salwatora, znawców folkloru zwierzynieckiego, ekspertów Muzeum Krakowa i Muzeum Etnograficznego, przedstawicieli rzemieślników, m. in. zarząd Imago Centrum Sztuki Ludowej.

- Dążymy przede wszystkim do przywrócenia Emausowi bardziej tradycyjnego charakteru. Zwracamy przy tym uwagę nie tylko na oferowany asortyment, ale też na estetyzację i uporządkowanie tej dotychczas chaotycznej przestrzeni (poprzez m.in. uporządkowanie i ujednolicenie stoisk). Ważna jest również kwestia bezpieczeństwa

– mówi Katarzyna Olesiak, dyrektor Wydziału Kultury i Dziedzictwa Narodowego Urzędu Miasta Krakowa.

Czy oznacza to, że ze straganów na Salwatorze znikną całkowicie balony i wata cukrowa? Miasto uspokaja, straganów z zabawkami, gastronomią i towarami, które można było dotąd spotkać na Emausie, nie zabraknie w tym roku.

- Oczywiście będzie można kupić baloniki i watę cukrową, jeżeli tylko tacy wystawcy zgłoszą chęć udziału w odpuście. Naszym założeniem jest jednak, by sprzedawców np. zabawek wykonanych przez rzemieślników i lokalne firmy było więcej, niż tych oferujących te importowane i niezwiązane z tradycją - wyjaśnia Katarzyna Olesiak.

Zniknąć ma natomiast kontrowersyjna figurka „Żyda na szczęście”.

- Figurka Żyda nie zniknie całkowicie ze stoisk, zniknie natomiast „Żyd na szczęście” czyli pejoratywnie nacechowana figurka z pieniążkiem. Zastąpią ją rzeźby w drewnie przedstawiające, np. Żydów muzykantów, Żydów czytających Torę. Wraz z „Żydami na szczęście” odejdzie w zapomnienie niewłaściwa identyfikacja wizualna w postaci szyldów z takimi hasłami jak „Żydki za 5 zł”, które jednoznacznie źle się kojarzą. W gestii organizatorów pozostaje wypracowanie takiego regulaminu, który ureguluje te kwestie i porozumienie się z twórcami ludowymi, którzy do tej pory rzeźbili i sprzedawali figurki Żyda z pieniążkiem, a teraz będą prezentować innego rodzaju figurki. Z moich rozmów z rzemieślnikami z którymi współpracujemy, wynika że nie będzie stanowić to dla nich problemu

– wyjaśnia nam Michał Czerski, dyrektor Imago Centrum sztuki Ludowej, organizatora, m.in. corocznych Międzynarodowych Targów Sztuki Ludowej odbywających się na Rynku Głównym.

Jak wyjaśnia nam Katarzyna Olesiak, obecność przedstawień Żyda z pieniążkiem na odpuście jest odbierana jako dowód braku refleksji i wrażliwości. Handel figurkami "Żyda na szczęście" kwitnie w Krakowie od lat, w ubiegłym roku przedstawiciele różnych środowisk zwrócili uwagę na antysemicki aspekt figurki - blisko pięćdziesiąt instytucji uznało to zjawisko za negatywne. W tegorocznym regulaminie odpustu mają znaleźć się zapisy regulujące kwestie związane ze sprzedażą tego typu przedmiotów.

- Zabronione będzie prezentowanie i handlowanie towarami naruszającymi dobre obyczaje, obrażającymi uczucia religijne, rasowe oraz utrwalające negatywne stereotypy – narodowościowe, religijne i światopoglądowe. Stosowne zapisy pojawią się w umowach z najemcami – wyjaśnia Katarzyna Olesiak.

Oprócz znanego z ostatnich dekad jarmarku, Emaus, począwszy od tego roku, ma w większym stopniu nawiązywać do tradycji ludowych, folklorystycznych, etnograficznych i estetycznych, z których się wywodzi.

- Zaproponujemy odpowiednią ofertę kulturalną: koncerty, animacje, warsztaty. Mamy nadzieję, że Emaus stanie się wydarzeniem, gdzie oczywiście miło i wesoło spędzimy czas (może dzięki ofercie kulturalnej tego czasu spędzimy tu znacznie więcej), ale też spotkamy się z historią, poznamy tradycyjne rzemiosło i ludowych twórców, że będzie miejscem, które opuścimy nie tylko z plastikową zabawką, papierkiem po frytkach czy różowym balonikiem, który zaraz uleci w niebo, ale może też z drewnianą zabawką, krakowską pamiątką, tradycyjnie wykonaną serwetką czy z własnoręcznie zrobionym na warsztatach dziełem, nucąc po drodze melodię sprzed lat - dodaje Katarzyna Olesiak.

Jak informuje miasto, działania zmierzające do zmiany charakteru odpustu, wpisują się w strategię związaną z troską o podtrzymywanie niematerialnych tradycji Krakowa. Przykładem może być organizowany przez Muzeum Krakowa (od 1976 roku) konkurs na najlepszą tradycyjną pamiątkę i tradycyjną zabawkę z Emausu, a także realizowany od ośmiu lat konkurs na drzewko emausowe.

Realizację przedsięwzięcia powierzono w tym roku Krakowskiemu Forum Kultury. Jeszcze w lutym mamy poznać regulamin tegorocznego odpustu, a wystawcy wytyczne dotyczące organizacji wydarzenia.

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wideo

Materiał oryginalny: Kraków. Emaus bez "Żyda z pieniążkiem". Czy znikną też balony i wata cukrowa? - Gazeta Krakowska

Wróć na krakow.naszemiasto.pl Nasze Miasto