Kraków. Drugi etap remontu cmentarza wojennego na Wzgórzach Krzesławickich [ZDJĘCIA]

Podczas prac wykonywanych w ramach pierwszego etapu, przeprowadzonego w 2020 r., o wartości ponad 614 tys zł, zostały wykonane roboty nawierzchniowe, renowacja pomnika, schodów terenowych, nagrobka z krzyżem, wykonanie słupków z łańcuchami, renowacja muru oporowego oraz renowacja i modernizacja ogrodzenia.

Drugi etap modernizacji infrastruktury cmentarza wojennego realizowany w 2021 r. obejmuje następujący zakres prac:

• kontynuacja prac budowlano-konserwatorskich związanych z ogrodzeniem cmentarza o długości ok. 170 m
• wymiana 2 latarni oświetleniowych
• wymiana 2 masztów flagowych
• naprawa i uzupełnienie obróbek blacharskich
• zagospodarowanie cmentarza zielenią

Obszar Fortu 49 „Krzesławice”, na którego terenie znajduje się cmentarz wojskowy na Wzgórzach Krzesławickich, został wpisany do rejestru zabytków w 1995 r. Cmentarz stanowi pomnik – mauzoleum ofiar. Jest miejscem spoczynku 440 Polaków zamordowanych przez hitlerowców w latach 1939-1941.

W okresie od jesieni 1939 r. do jesieni 1941 r. Niemcy rozstrzelali w forcie krzesławickim więźniów przywożonych z krakowskich więzień przy ul. Senackiej i przy ul. Montelupich. Większość zamordowanych to mieszkańcy Krakowa i Polski południowej. Po wojennych ekshumacjach, prowadzonych od 15 października do 6 grudnia 1945 r., odnaleziono 29 grobów, z których wydobyto łącznie 440 zwłok, w tym 422 męskich i 18 kobiecych. Większość z nich nie udało się zidentyfikować.

Po ekshumacji zwłoki umieszczono w zbiorowej mogile, zlokalizowanej na zapolu fortu, po prawej stronie drogi dojazdowej. 27 maja 1956 r. odsłonięto tablicę pamiątkową, a 6 lipca 1957 odsłonięto pomnik autorstwa W. Leonowicza, B. Mikołajskiego, T. Ptaszyckiego, A. Reynocgh i F. Toth. Teren zespołu cmentarno-pomnikowego wydzielono i odgrodzono od pozostałej części terenu fortecznego jako pomnik ofiar. W 1995 r. przy bramie wejściowej na teren cmentarza umieszczono napis „Cmentarz – miejsce spoczynku 440 Polaków zamordowanych przez Hitlerowców w latach 1939-1941”.

Oprócz prac przy mogiłach żołnierzy odnawiane są zabytkowe pomniki rodzinne. Na cmentarzu Rakowickim w 2020 r. dawny blask odzyskało 26 pomników nagrobnych, w tym m.in. krewnych Jana Matejki. Koszt inwestycji wyniósł 488 tys. zł. Na cmentarzu Podgórskim odrestaurowano zaś cztery zabytkowe pomniki nagrobne za 78 tys. zł. Prace sfinansowano ze środków Narodowego Funduszu Rewaloryzacji Zabytków Krakowa oraz Gminy Miejskiej Kraków.