Kopiec Kościuszki się przechyla i osuwa. Konieczna rozbiórka?

WIDEO: Krótki wywiad

Miejski konserwator zabytków o zaopiniowanie tej metody remontu zwrócił się do Wojewódzkiej Rady Ochrony Zabytków przy małopolskiej konserwator. Członkowie Rady zapoznali się z projektami w czwartek. Przychylili się do tego, że należy bezwzględnie zająć się kopcem, bo inaczej zwyczajnie się zsunie. Na posiedzeniu pojawiły się jednak zarazem sugestie, by jeszcze na wszelki wypadek skonsultować proponowaną technologię np. ze specjalistami z Akademii Górniczo-Hutniczej.

Autorzy rozwiązania chcą w przypadku tego zabytku sięgnąć po metodę, którą stosuje się do zabezpieczania skarp przy autostradach czy drogach alpejskich: zastosować siatki przestrzenne 3D, elastyczne, wypełnione tłuczniem i humusem, wprowadzić kilkunastometrowe kotwy (obecnie zastosowane na kopcu mają po 6 metrów). Siatki mają zostać pokryte ziemią, którą następnie obsiewa się trawą. Remont będzie się też wiązał z rozbiórką górnej około jednej trzeciej kopca i wykonaniem z innego materiału.

- Jeżeli zmieniamy technologie, wprowadzamy nowe materiały w jakąkolwiek zabytkową substancję, to właściwie zawsze potem powoduje negatywne konsekwencje dla obiektu - mówi wojewódzka konserwator zabytków Monika Bogdanowska, komentując, że proponowana metoda budzi kontrowersje. Ale zaznacza zarazem, że remont jest konieczny, a jest szansa, iż dzięki niemu zostanie przywrócona pierwotna forma kopca. - Jest nadzieja, że po tych pracach kopiec zyska właściwą sylwetę, zostanie wysmuklony, nie będzie kopą ziemi. Po drugie – że powstrzymamy procesy związane z jego obsuwaniem, ponieważ zostały wykonane specjalne modele, które ilustrują, gdzie konkretnie jest problem i gdzie musimy zadziałać, żeby ten proces powstrzymać - przekazała małopolska konserwator.

Zakres ingerencji w kopiec ma nie być większy niż dotychczas. Zostaną usunięte elementy, które zostały wprowadzone jako wtórne, m.in. pokrywająca go membrana, która - jak się okazało - utrudnia odparowywanie wody z tego wyjątkowego zabytku, również rury oraz betonowe koryta odwodnieniowe. Rozbiórka i usypanie od nowa będzie dotyczyła samego stożka, najwyższych 9 metrów kopca, które nie są oryginalne, tylko zostały podczas ostatniego remontu utworzone z nowego materiału.

- Badania geologiczne i prowadzony monitoring pokazały, że przy ostatnim remoncie kopiec został przeciążony, bo jego sam czubek, ta 9-metrowa warstwa, została zrobiona ze zbyt ciężkiego materiału. Trzeba tę część uformować na nowo z materiału lżejszego - tłumaczy dyrektor biura Komitetu Kopca Kościuszki Leszek Cierpiałowski.

Projekt ponadto zakłada remont ścieżek oraz wykonanie skutecznej i trwałej instalacji odwadniającej wraz z drenażem, modernizację instalacji elektrycznej wraz z instalacją oświetlenia, co poprawi iluminację kopca, a także wykonanie instalacji nawadniającej, która zapewni odpowiednie warunki na powierzchniach silnie nasłonecznionych.

Inwestorem przedsięwzięcia jest Komitet Kopca Kościuszki. Gdy uzyska stosowne zgody, będzie starać się o pieniądze na remont, aplikować o fundusze europejskie. Według wstępnych szacunków koszt modernizacji to 15-20 mln zł.