Kombatant z Krakowa wywalczył odszkodowanie, po jego śmierci sąd przyznał uzupełniające rekompensaty rodzinie

Odbudowa Ukrainy to szansa dla polskich firm

Malanowicz pochodził z rodziny o patriotycznych tradycjach. Jego wujkowie walczyli w legionach Piłsudskiego. On sam wstąpił w połowie lat 50. do Armii Wolnej Europy (AWE). Nie była to wielka organizacja, zrzeszała co najwyżej kilkadziesiąt osób i działająca raczej pod kątem politycznym w latach 1954–1960 na terenie województwa świętokrzyskiego.

Do AWE Malanowicza przyjął jego wujek, który jednocześnie był głównodowodzącym organizacją naczelnikiem poczty w Rakowie. Tam też zatrudniony jako listonosz został wówczas 21-letni Malanowicz. Miał za zadanie przeglądanie korespondencji, wyłapywanie donosów, a w konsekwencji ostrzeganie ludzi, na których donoszono i wpisywanie na listę tzw. szpicli.

Wysadzenie pomnika Armii Czerwonej

11 listopada 1956 r. na rynku w Rakowie pod Częstochową doszło do akcji dywersyjnej. Grupa AWE zaplanowała i wykonała zniszczenie pomnika ku czci Armii Czerwonej. Pierwotnie monument został postawiony, aby upamiętnić poległych podczas walk z bolszewikami w 1920 r.

- Komuniści go zbezcześcili. Ściągnęli tablicę z nazwiskami i popiersie „dziadka” Piłsudskiego. Powiesili za to czerwoną gwiazdę

– opowiadał przed sądem Malanowicz. Sprawcy używając trotylu i granatu wysadzili ten pomnik. Władzom zabrało trochę czasu namierzenie sprawców, ale wyłapali wszystkich. Zatrzymania rozpoczęły się w 1959 r. po nieudanym skoku na kasę spółdzielczą w miejscowości niedaleko Sandomierza.

Był czerwiec 1960 r. gdy zatrzymano i Malanowicza. Został skazany na sześć lat więzienia. Inni nie mieli tyle szczęścia. Wyroki, jakie padały, sięgały dożywocia. Za kratkami spędził 54 miesiące, czyli 1630 dni.

Po rewizji nadzwyczajnej Sąd Najwyższy jego wyrok uchylił w 1992 r., a mężczyznę zrehabilitowano.

Sąd Okręgowy w Krakowie w 2021 r. przyznał mu za represje 405 tys. zadośćuczynienia i 97 tys. odszkodowania. Kombatant w złożonej apelacji chciał wyższej kwoty i faktycznie wywalczył wyższe odszkodowanie, bo 119 tys. zł.

**
Później złożył kolejny wniosek o rekompensaty, ale wyroku już nie doczekał, bo zmarł. Chciał wówczas 35 tys odszkodowania i 318 tys. zł zadośćuczynienia. W prawa po zmarłym wstąpiła żona i troje dzieci. I tom im krakowski sąd przyznał dodatkowe pieniądze, po 8, 8 tys. zł odszkodowania i po 79 tys. zł zadośćuczynienia.

Zdaniem sądu można było przyznać uzupełniające odszkodowania i zadośćuczynienia dlatego, że poprzedni wyrok nie uwzględniał niepodległościowego aspektu działania osoby skazanej, a ponadto ustawodawca w szczególnych przypadkach nakazuje sposób preferencyjny traktować osoby, które spełniają wymogi biorąc pod uwagę patriotyczny aspekt ich działalności.
Apelację od wyroku złożył prokurator i wskazywał, że nie można przyznawać dodatkowych rekompensat i roszczenia uzupełniającego. Teraz sprawą zajmuj się Sąd Apelacyjny w Krakowie.