Barbakan [7 cudów Krakowa - nominacja]

Dla mnie Barbakan jest miejscem szczególnym, bo tajemniczym. Pamiętam, że od dziecka bardzo mnie fascynowała ta budowla, kojarząca się z dawnymi czasami, średniowieczem, rycerzami, królami i wojnami. Jednak przez bardzo długi czas Barbakan był niedostępny dla zwiedzających. Można go było jedynie oglądać z zewnątrz, co potęgowało jeszcze moją ciekawość cóż takiego może się w nim kryć. Kilka lat temu zostały jednak przeprowadzone prace remontowe i Barbakan jest już udostępniony także wewnątrz.

Perła krakowskich fortyfikacji - gotycki Barbakan w Krakowie jest jedną z wizytówek miasta. Ta budowla o charakterystycznym, kolistym kształcie jest usytuowana na Plantach, tuż przy początku tzw. Trasy Królewskiej, którą wyznacza Brama Floriańska. Obecnie Barbakan jest wykorzystywany jako miejsce ekspozycji różnorodnych wystaw, jako arena walk sportowych np. mistrzostw Polski w szermierce, bądź historyzowanych walk rycerskich i tańców dworskich. W sezonie zimowym jest on zamknięty, jednak w okresie letnim, wnętrze można zwiedzać we wszystkie dni tygodnia.

Barbakan w Krakowie (zwany też potocznie Rondlem), jest najbardziej na północ wysuniętą częścią fortyfikacji miejskich w Krakowie. Stanowi wycinek koła, średnica zewnętrzna ma ponad 30 m, wewnętrzna 24 m. Jest to gotycka budowla, której szczyt wieńczy siedem wieżyczek obserwacyjnych. Powstał w związku z narastającym w końcu XV wieku zagrożeniem ze strony Turków. Wzniesiono go w latach 1498-1499 na polecenie króla Jana Olbrachta. Według oceny specjalistów w okresie od XV do XVIII wieku był fortecą nie do zdobycia. Przez kilka stuleci Barbakan skutecznie pełnił swą rolę i mimo ataków nigdy nie został bezpośrednio zdobyty.

Stanowił on najmocniejszy wówczas element fortyfikacji miasta, na początku był połączony z Bramą Floriańską specjalnym tunelem. Do naszych czasów korytarz się nie zachował. Barbakan otaczała fosa o szerokości 26 m. Woda miejscami osiągała 6m głębokości. Obecnie widać wąski rów, który pozostał w wyniku stopniowego zasypywania fosy. Mury Barbakanu są bardzo solidne i grube. Osiągają ok. 3 m grubości, wewnątrz znajdują się wąskie korytarze i malutkie okienka, przez które obserwowano teren. W podziemiach było specjalne przejście brukowanym chodnikiem, które prowadziło do furt, poprzez które istniała możliwość wydostania się pod fosą z fortecy. Na wypadek zagrożenia budowla posiadała cztery kondygnacje ze strzelnicami ułożonymi naprzemiennie, jak w szachownicy. Były też ganki wysunięte z otworami w podłodze, przez które to można było wylewać na najeźdźców np. gorącą oliwę. Zwieńczeniem są smukłe wieżyczki obserwacyjne. Wejść do nich można było tylko przy pomocy drabiny. 

Jednym z głównych zadań Barbakanu była obrona postawionego nieopodal tuż za linią murów, Arsenału Miejskiego. Usytuowanego pomiędzy basztami Stolarską i Ciesielską, który był budowlą parterową przeznaczoną do składowania dział, z głębokimi piwnicami, gdzie przechowywano proch.

Niestety z biegiem lat nie starano się utrzymywać umocnień w należytym stanie i mury obronne Krakowa po szwedzkich najazdach od XVII wieku wykazywały miejscami ogromne zaniedbania. Na początku XIX wieku z rozkazu cesarza Franciszka I i za zgodą Rady Miasta przystąpiono do nie do końca przemyślanej rozbiórki tych fortyfikacji i mury obronne Krakowa w ogromnej większości zniknęły z krajobrazu miasta. Jedynie Barbakan, Brama Floriańska i przylegające do niej mury obronne Krakowa o niewielkiej długości udało się wtedy ocalić i zachować do dnia dzisiejszego. W miejscu zasypanych fos obecnie znajdują się Planty Krakowskie. Niestety nie udało się ocalić tzw. szyi, wyburzonej już w trakcie realizacji Plant (ok. 1825 r.).

Krakowski Rondel to jeden z trzech istniejących do dziś gotyckich barbakanów – takie zachowały się jeszcze tylko w Carcassonne we Francji i w niemieckim Görlitz - i bez wątpienia jest spośród nich największy i najlepiej zachowany.

Barbakan to jedna z propozycji 7 Cudów Krakowa. Ty także możesz nominować!

Patroni medialni

TVP Kraków	Dlastudenta.pl	Radio Frycz	Magazyn Mixer	VOX FM
Patroni honorowi:
Prezydent Jacek Majchrowski	Wojewoda Stanisław Kracik	Dyrektor ŚBP Jadwiga Wiatr	Prezes PTTK Kazimierz Synowski	Rektor UEK Roman Niestrój

Dziennikarzu Użyj komórki

Serwis Wywiady MM

Serwis Filmowe MM

7 cudów Krakowa

Dzisiejsze Imprezy