Pierwsza taka wystawa na Wawelu - "Wawel Wyspiańskiego". Zobacz Wzgórze Królewskie oczami wybitnego artysty

Wiosna 1904 roku przyniosła światu dramat Stanisława Wyspiańskiego "Akropolis" - dzieło zainspirowane wnętrzami krakowskiej katedry. Tego samego roku, wspólnie z architektem Władysławem Ekielskim, Wyspiański zainicjował ambitny projekt Akropolis - koncepcję renowacji wzgórza wawelskiego. Po 120 latach, Zamek Królewski na Wawelu otwiera pierwszą w swojej historii wystawę poświęconą twórczości Wyspiańskiego.

Od 22 marca do 21 lipca na terenie Zamku Królewskiego będzie można podziwiać prace artysty. Wystawa "Wawel Wyspiańskiego" to pierwsza tego typu ekspozycja na Wawelu, obejmująca zarówno prace plastyczne, jak i literackie genialnego twórcy, prezentowane w trzech lokalizacjach na terenie zamku.

- Wyspiański inspirował się Wawelem przez całe życie, w całej swojej twórczości. Staramy się tą wystawą zbliżyć do jego wizji urzeczywistnionej w projekcie Akropolis, ale nie zapominamy też o dramacie „Akropolis” – wyjaśnia Marta Graczyńska, zastępczyni dyrektora Zamku Królewskiego na Wawelu.

Goście wystawy rozpoczną swoją podróż od trzech arcydzieł Wyspiańskiego: „Autoportret w kontuszu” oraz dwa pejzaże z Wawelem w tle: „Poranek pod Wawelem” i „Planty w nocy”. Na ekspozycji znajdują się także rzadko prezentowane szkice do niezrealizowanych witraży dla katedry, takie jak Kazimierz Wielki i Św. Stanisław.

- Wyspiański był artystą indywidualnym, często sam rozpoczynał projekty z potrzeby serca. Tak powstały projekty witraży katedralnych, na które Wyspiański nie dostał zlecenia. Zaczął nad nimi pracować, ponieważ oburzyło go, że do katedry sprowadza się witraże z zagranicy. Wspaniałe kartony nie doczekały się realizacji – tłumaczy kuratorka wystawy Agnieszka Janczyk.

Drugim wielkim projektem artysty, na który warto zwrócić uwagę podczas zwiedzania wystawy, jest Akropolis. Na ekspozycji prezentowane są niepokazywane wcześniej rysunki, ukazujące skalę, jaką miały mieć budowle zaprojektowane przez Wyspiańskiego.

- Według Wyspiańskiego i Ekielskiego Wawel miał być sercem Polski, miały się tam mieścić zarówno budynki związane z działalnością polityczną, czyli parlament, Izba Poselska i Senat, jaki naukową w postaci Akademii Umiejętności, czy też ze sztuką, jak Muzeum Narodowe. Całość uzupełniał teatr grecki i stadion Sokole. Centrum, w którym zbiegały się wszystkie osie był plac Zwycięstwa z kolumną Nike – wyjaśnia Agnieszka Janczyk.

Wawel, jako symbol narodowy, stale pojawia się w utworach Stanisława Wyspiańskiego.

- Czytając je, można też zauważyć duży wpływ obrazów jego nauczyciela Jana Matejki na sposób przedstawienia postaci, m.in. Wernyhory, Stańczyka, Jadwigi. Dzieła mistrza zostały bezpośrednio przywołane przez artystę w dramacie Zygmunt August – wyjaśnia kuratorka.

Wystawa obejmuje również prace innych twórców, które nawiązują do twórczości Wyspiańskiego, a także cztery koncepcje przebudowy wzgórza wawelskiego autorstwa Adolfa Szyszko-Bohusza. Znajduje się tam również instalacja Kingi Nowak - „Wyspa”, inspirowana witrażami Wyspiańskiego.