18+

Treść tylko dla pełnoletnich

Kolejna strona może zawierać treści nieodpowiednie dla osób niepełnoletnich. Jeśli chcesz do niej dotrzeć, wybierz niżej odpowiedni przycisk!

Nasza Loteria NaM - pasek na kartach artykułów

Muzycy orkiestry Capella Cracoviensis nadal skłóceni z dyrektorem

Redakcja
archiwum Capelli Cracoviensis
Związki zawodowe w Capelli Cracoviensis walczą z jej dyrektorem o kształt zespołu, repertuar, a nawet o instrumenty. Czy da się pogodzić sprzeczne interesy i osobiste ambicje? O konflikcie w Capelli, która należała do pierwszych polskich zespołów starających się o historyczną wierność wykonań dawnej muzyki - pisze Marek Bartosik.

Czytaj także: Czarne chmury nad Filharmonią Krakowską

[mp]Konflikt wokół Capelli Cracoviensis trwa od roku. Angażuje już nie tylko krakowskie środowisko muzyczne, władze, ale i coraz więcej autorytetów muzycznych z Krzysztofem Pendereckim czy Wojciechem Kilarem.

Jeśli odrzucić artystowską ideologię, to gra toczy się o panowanie nad czteromilionowym budżetem zespołu. Teraz konflikt znalazł się w kulminacyjnym momencie. Decyzja należy do prezydenta Krakowa Jacka Majchrowskiego, w którego gabinecie w tym tygodniu w sprawie Capelli pojawił się Shlomo Minz, wirtuoz skrzypiec o światowej sławie.

To znany w Krakowie schemat: do instytucji kulturalnej przychodzi nowy dyrektor, wprowadza zmiany, a zespół protestuje. Ten konflikt ma typowy przebieg, ale jego uczestnicy prezentują zupełnie nietuzinkową determinację.

Nowy dyrektor...

Capella Cracoviensis powstała w 1970 roku. Zespół założył i prowadził przez prawie 40 lat z powodzeniem dyrygent Stanisław Gałoński. Trzy lata temu odszedł na emeryturę. Również w atmosferze konfliktu z częścią zespołu, a przede wszystkim z miastem, o pieniądze na działalność Capelli.

Wtedy bardzo ważną rolę, czasem nazywaną nawet dyktatorską, odgrywał w krakowskiej kulturze Filip Berkowicz, który w 2007 roku został pełnomocnikiem prezydenta Jacka Majchrowskiego ds. kultury. Na swą pozycję zapracował jako pracownik Krakowskiego Biura Festiwalowego, dyrektor festiwali Misteria Paschalia i Sacrum Profanum i autor pomysłu programu Sześć Zmysłów, którego celem było promowanie Krakowa przez wielkie, gwiazdorsko obsadzone festiwale różnych dziedzin sztuki.

I to w "teczce" Filipa Berkowicza przyjechał do Krakowa Jan Tomasz Adamus, który objął stanowisko dyrektora w Capelli po Gałońskim.

Adamus jest organistą. Skończył krakowską Akademię Muzyczną, ale aktywny artystycznie był przede wszystkim na Dolnym Śląsku. Tam tworzył zespoły wykonujące muzykę dawną, dyrektorował artystycznie festiwalowi bachowskiemu. Twierdzi, że Filipa Berkowicza nie znał do momentu, kiedy ten skontaktował się z nim z propozycją pracy w Capelli.

...i inny zespół

- Byłem zaskoczony, że w Polsce jeszcze coś takiego się zdarza, iż ktoś proponuje komuś tego typu pracę tylko ze względu na jego dokonania zawodowe - mówi dzisiaj Adamus.

Według jego relacji, Filipowi Berkowiczowi zależało na tym, by w Krakowie powstał zespół, który wykonuje muzykę dawną, przede wszystkim barokową, na instrumentach historycznych. Bo miasto organizuje festiwale takiej muzyki, a nie ma zespołu, który mógłby je na tych imprezach reprezentować. I takim zespołem miała się stać Capella Cracoviensis pod ręką Jana Tomasza Adamusa.

Afera wybuchła, kiedy dyrektor zaczął zwalniać i rok temu zapowiedział zmianę profilu zespołu. - Stało się to bez żadnego dialogu z zespołem, wbrew obietnicom władz miasta, że linia programowa wypracowana za czasów dyrektora Gałońskiego zostanie utrzymana - wspomina Maciej Czepielowski, pierwszy skrzypek Capelli. Dyrektor zwolnił część śpiewaków, sekcję dętą. - W sumie skład zespołu zmniejszony został o ponad 40 procent - mówi teraz dyrektor. Część zespołu wytypowano do wewnętrznych przesłuchań, po których miała zostać oceniona ich przydatność do nowej formuły zespołu.

Dla niektórych była to propozycja upokarzająca po kilkudziesięciu latach gry w zespole. - Te przesłuchania miały służyć likwidacji zespołu w dotychczasowym kształcie. Koledzy mieli grać trudny, solistyczny repertuar i to na instrumentach współczesnych. Jak on miał oceniać przydatność do gry w zespole posługującym się instrumentami historycznymi, zupełnie nie wiem - dodaje Maciej Czepielowski, zresztą przez dyrektora z przesłuchań zwolniony.

Zaczęły się protesty. Muzycy, którzy nie chcieli się pogodzić z decyzjami dyrektora Adamusa, demonstrowali przed krakowskim magistratem, pisali listy protestacyjne do prezydenta miasta, do kardynała Dziwisza itd. Odwoływali się do autorytetów świata muzycznego, a na początku tego roku zmobilizowali kolegów z innych miast do protestu w ich sprawie. To wtedy wiele zespołów grało w obecności telewizyjnych kamer przez minutę jedną nutę.

Skrzypek, co nie gra

Wśród najaktywniejszych protestujących jest Maciej Chowaniec, przez wiele kadencji przewodniczący "Solidarności" w Capelli, który od 1973 roku gra w niej na skrzypcach. Co miesiąc dostaje od dyrektora wezwania na przesłuchania weryfikacyjne, ale się na nich nie pojawia.

Od roku dostaje z Capelli 1700 zł, czyli pensję okrojoną o dodatki, ale w zespole nie pracuje. Przyznaje, że na tak długotrwały protest stać go, bo równocześnie jest nauczycielem gry na skrzypcach w nowohuckiej szkole muzycznej. - Nie spocznę w walce dokąd dyrektor Adamus nie zniknie z Capelli - deklaruje twardo.

Zarzuca dyrektorowi, że ten zawładnął marką zespołu, jego dokonaniami, pieniędzmi i garstką muzyków. - Resztę pieniędzy wydał na swoich kolesi, których angażuje na gościnne występy w Capelli - dodaje.

Dwa występy za pensję

Chodzi o to, że dyrektor zaprasza do udziału w występach jako gości muzyków z innych miast polskich i z zagranicy. Oni dostają za występ po kilka tysięcy złotych, a w tym czasie muzycy Capelli nie mają pracy. Zresztą w ramach pensji zobowiązani są do dwóch występów w miesiącu. Za każdy następny dostają po 300 złotych brutto.

- Dotąd nasz budżet wystarczał tylko na płace dla zespołu. Po zmianach, jakie przeprowadziłem, coś zostaje i możemy angażować muzyków z zewnątrz. U nas utrzymuje się socjalny sposób myślenia o orkiestrach, a publiczności nie interesuje, czy muzyk ma etat. Ważne, by grał dobrze - tłumaczy Adamus.

Stanisław Gałoński, twórca Capelli, jeszcze kilka lat temu także miał za przeciwnika Macieja Chowańca. Ten wyjaśnia, że działo się to w momencie, kiedy dyrektor Gałoński dobiegał emerytury i nie mógł podołać obowiązkom, wywalczyć od miasta pieniędzy. Chodziło więc o zmianę, ale przy zachowaniu honorów należnych założycielowi zespołu.

W zeszłym roku sporem zainteresowali się krakowscy radni. Najpierw powstał specjalny zespół w komisji kultury. Gdy ten napotkał na trudności w uzyskaniu dokumentów, przede wszystkim finansowych, na temat działalności Capelli, zwrócił się o pomoc do komisji rewizyjnej. - Raport jeszcze nie powstał, ale po ponad 20 godzinach wysłuchań w tej sprawie mamy już tyle informacji, że mogę powiedzieć, iż krakowskiego podatnika nie czekają dobre wiadomości - mówi ostrożnie Marcin Szymański, który w komisji rewizyjnej kieruje kolejnym zespołem ds. Capelli.

Za to Teodozja Maliszewska z komisji kultury o tym, co zobaczyła w dokumentach księgowych zespołu, mówi: horror.

Radni dociekają

W czasie posiedzeń komisji kultury długo pytano go, jak to się stało, że cenne instrumenty sprzedawał po kilkadziesiąt złotych i bez przetargu. Twierdzi, że te sumy odzwierciedlały tylko wartość księgową instrumentów, albo resztek jakie po nich zostały, a łączne wpływy ze sprzedaży wyniosły 50 tysięcy złotych.

Radni zebrali też wiele (niektóre za pośrednictwem protestujących muzyków) opinii autorytetów, w tym Wojciecha Kilara i Krzysztofa Pendereckiego, które na ogół wzywają do przywrócenia Capelli do stanu sprzed dyrekcji Jana Adamusa.

Ten twierdzi, że zespół pracuje normalnie. Początkowo czuł w nim opór, ale lody zaczęły topnieć, gdy na cztery wrześniowe koncerty do kościoła św. Katarzyny przychodziło po 1200 osób. Stanisław Dziedzic, dyrektor wydziału kultury krakowskiego magistratu twierdzi, że obecnie frekwencja na występach Capelli jest podobna jak w latach, gdy prowadził ją Stanisław Gałoński. - Chcemy, by w Krakowie działały zespoły prezentujące zróżnicowane gatunki muzyki - mówi.

Kapela jedna z wielu?

Wraca w ten sposób do argumentów zwolenników i promotorów dyrektora Adamusa, że Capella przeznaczona początkowo do wykonywania muzyki dawnej, stała się jednym z kilku podobnych repertuarowo zespołów w mieście.

Od pewnego czasu na internetowych forach zaczęły się pojawiać plotki, że kierowaniem Capellą zainteresowana jest pewna gwiazda muzyki poważnej. W tym tygodniu sprawa się wyjaśniła. Z prezydentem spotkał się słynny Shlomo Minz, izraelski wirtuoz gry na skrzypcach i dyrygent.

Jego zainteresowania muzyczne są dużo bliższe Capelli Gałońskiego (z którą zresztą kiedyś występował) niż Adamusa. Za jego przyjazdem mają stać starania jednego z radnych. Jakie były efekty tego spotkania w cztery oczy - nie wiadomo.

Radny Szymański uważa jednak, że kandydatura izraelskiego wirtuoza skrzypiec i dyrygenta na dyrektora artystycznego Capelli mogłaby być wyjściem z impasu. - Po tym spotkaniu jestem mniejszym optymistą...

***
JAN TOMASZ ADAMUS, dyrektor Capelli Cracoviensis od 2008 roku.
Capella Cracoviensis powstały w roku 1970 z inicjatywy dyrygenta i muzykologa Stanisława Gałońskiego. Był on jej dyrektorem i kierownikiem artystycznym do 30 października 2008 r.
Zespół należał pierwszych polskich zespołów starających się o historyczną wierność wykonań dawnej muzyki. Od 1976 r. Capella organizuje Międzynarodowy Festiwal "Muzyka w Starym Krakowie". Z okazji przyznania miastu w 2000 r. Europejskiej Stolicy Kultury, Capelli Cracoviensis nagrała płyty z muzyką kompozytorów krakowskich.

Najlepszy Piłkarz i Trener Małopolski 2011. Weź udział w plebiscycie i oddaj głos!

Uwaga konkurs! Napisz dialog matki z córką i wygraj nagrody

Sprawdź magazyn Gazety Krakowskiej! Bulwersujące zdarzenia, niezwykli ludzie, mądre opinie

Codziennie rano najświeższe informacje, zdjęcia i video z Krakowa. Zapisz się do newslettera!

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Filip Chajzer o MBTM

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na krakow.naszemiasto.pl Nasze Miasto