Festiwal im. Conrada i jego goście [wideo]

Międzynarodowy Festiwal Literatury im. Josepha Conrada w Krakowie (2-7 listopada 2010r.) to wspólne przedsięwzięcie miasta Kraków, Krakowskiego Biura Festiwalowego i Fundacji Tygodnika Powszechnego. Przez blisko tydzień wydarzeniom literackim towarzyszą pokazy filmów związanych z literaturą, wystawy, koncerty oraz wykłady, tworzące dla prezentowanych twórców lub dzieł literackich dodatkowe, pozaliterackie konteksty.

W pierwszej edycji festiwalu wzięli udział m.in.: Pascal Quignard, Per Olov Enquist, Edgar Keret oraz doborowe grono polskich pisarzy m.in. Olga Tokarczuk, Marek Bieńczyk, Stefan Chwin, Andrzej Stasiuk, Jerzy Pilch, Jacek Dukaj i czołówka polskich reportażystów m.in. Wojciech Jagielski i Mariusz Szczygieł. Dyrektorem artystycznym Międzynarodowego Festiwalu Literatury im. Josepha Conrada jest prof. Michał Paweł Markowski (Uniwersytet Jagielloński), a dyrektorem programowym - Piotr Mucharski (Tygodnik Powszechny).

Festiwal im. Josepha Conrada nie jest wydarzeniem poświęconym twórczości patrona. Joseph Conrad, autor "Jądra ciemności" oraz jeden z niewielu polskich pisarzy tworzących w obcym języku, użycza swojego nazwiska jako patron święta literatury światowej. Syn polskiego pisarza, Apolla Korzeniowskiego, wybrał język angielski jako swój własny i tworzył tylko w nim, zdobywając sławę oryginalnego stylisty i świadka epoki. W odróżnieniu od wielu krajowych wydarzeń uświetniających literaturę polską, Międzynarodowy Festiwal Literatury im. Josepha Conrada pomyślany został jako wydarzenie na skalę światową. Oznacza to, że gośćmi festiwalu są twórcy z różnych krajów, piszący w różnych językach, reprezentujący różne kultury i światopoglądy.

Goście festiwalu:

Herta Müller (ur. 1953) jest niemiecką pisarską rumuńskiego pochodzenia. Urodziła się w niewielkiej wiosce zamieszkanej głównie przez ludność niemieckojęzyczną. Z tego powodu jej pierwszym językiem był niemiecki, rumuńskiego nauczyła się dopiero w szkole. W czasie wojny ojciec pisarki został wcielony do oddziałów SS. Matka po 1945 roku trafiła do ZSRR, gdzie wywożono rumuńskich Niemców na przymusowe roboty. Studiowała germanistykę i literaturoznawstwo. Początkowo pracowała jako tłumaczka tekstów specjalistycznych w fabryce, ale po odmowie współpracy z tajnymi służbami Rumunii została zwolniona. Utrzymywała się z pracy w przedszkolu i prywatnych lekcji języka niemieckiego. Zadebiutowała w 1982 roku powieścią "Niziny". Pierwsze wydanie ukazało się w okrojonej formie, gdyż cenzura nie zgodziła się na druk niektórych fragmentów. W 1987 roku z ówczesnym mężem (pisarzem Richardem Wagnerem) wyemigrowała do Niemiec, gdzie mieszka do dziś. Wykładała na niemieckich uczelniach i zajmowała się pisaniem. W 2009 roku otrzymała Literacką Nagrodę Nobla. W języku polskim ukazały się następujące książki Müller: "Sercątko", "Dziś wolałabym siebie nie spotkać", "Lis już wtedy był myśliwym", "Król kłania się i zabija", "Niziny", "Człowiek jest tylko bażantem na tym świecie", "Głód i jedwab".

Marjane Satrapi (ur. 1969) jest irańsko-francuską autorką komiksów i powieści graficznych, a także reżyserką filmów animowanych. Wychowywała się w Teheranie, gdzie uczęszczała do liceum francuskiego. Kilka lat po rewolucji islamskiej, która obaliła szachinszacha i oddała władzę w ręce ajatollahów, rodzice Marjane wysłali ją do Wiednia, by tam ukończyła szkołę średnią. Po powrocie do Teheranu Satrapi studiowała komunikację wizualną na Uniwersytecie Islamskim. W 1994 roku wyjechała do Strasburga, by tam podjąć studia na Akademii Sztuk Pięknych. Współpracowała z kolektywem artystycznym, który tworzyli jej znajomi ze studiów. Dzięki nim poznała dzieła europejskich i amerykańskich mistrzów komiksu. Szczególny wpływ miał na nią Art Spiegelman. W latach 2000-03 ukazały się we Francji cztery tomy jej najsłynniejszej powieści graficznej "Persepolis", w której opowiada o swym życiu w Iranie i w Europie. W 2007 roku na jego podstawie powstał film animowany, który Marjane wyreżyserowała wraz z Vincentem Paronnaudem). Jest laureatką prestiżowego konkursu komiksowego  organizowanego przy okazji Festiwalu Komiksu w Angoulême. W Polsce prócz "Persepolis" ukazały się: "Kurczak ze śliwkami" oraz "Wyszywanki".

Amos Oz (ur. 1939) jest izraelskim eseistą, prozaikiem i publicystą. Jego rodzice przybyli do Palestyny z Równego i Odessy w latach 30. XX w. Pisarz urodził się w 1939 roku w Jerozolimie, przez wiele lat mieszkał i pracował jako rolnik i nauczyciel w kibucu Hulda. Po odbyciu służby wojskowej studiował historię literatury i filozofię na Uniwersytecie Hebrajskim w Jerozolimie. Zadebiutował w 1965 roku zbiorem opowiadań "Tam, gdzie wyją szakale". W przekładzie na polski ukazało się kilka jego powieści i zbiorów opowiadań, m.in. "Firma", "Mój Michał", "Czarna skrzynka", "Pantera w piwnicy", "Poznać kobietę", "Aż do śmierci", "Nagle w głębi lasu", "Rymy życia i śmierci", "Sceny z życia wiejskiego". Amos Oz współzakładał organizację Szalom Achszaw (Pokój Teraz). Jest wykładowcą literatury na Uniwersytecie im. Ben-Guriona w Beer Szawie. Od kilku lat wymieniany jest w gronie faworytów do literackiej Nagrody Nobla. Rabih Alameddine (ur. 1959) jest amerykańskim pisarzem. Urodził się w Jordanii, ale jego rodzice są Libańczykami. W młodości bardzo dużo podróżował, przenosząc się z kraju do kraju. Jako nastolatek wyjechał do Anglii, a następnie do Ameryki, gdzie studiował na UCLA w Kalifornii. Z wykształcenia jest inżynierem, ale bardzo wcześnie zaczął pisać. Prócz wydanej po polsku powieści "Mistrz opowieści. Hakawati" opublikował w USA dwie powieści – "Koolaids" i "I, the Divine" – oraz zbiór opowiadań "The Perv". Alameddine jest także malarzem, swe prace wystawiał w wielu galeriach w Europie, Ameryce i na Bliskim Wschodzie. Mieszka w San Francisco i Bejrucie.

Jurij Andruchowycz (ur. 1960) jest ukraińskim poetą, prozaikiem, eseistą, tłumaczem i muzykiem. Urodził się w Iwano-Frankowsku, studiował (poligrafię i
literaturoznawstwo) we Lwowie i w Moskwie. Zadebiutował w 1985 roku jako poeta. W tym samym roku założył (z Wiktorem Neborakiem i Ołeksandrem Irwańcem) grupę Bu-Ba-Bu (Burleska-Bałagan-Bufonada), która w znaczący sposób wpłynęła na ukraińską scenę literacką. Uznanie przyniosły mu publikowane w latach 90. powieści: "Rekreacja", "Moscoviada" oraz "Perwersja". W Polsce – prócz wspomnianych powieści – ukazały się również następujące książki: powieść "Dwanaście kręgów"; zbiory esejów "Erz-herzperz", "Ostatnie terytorium. Eseje o Ukrainie" oraz napisana wspólnie z Andrzejem Stasiukiem "Moja Europa. Dwa eseje o Europie zwanej Środkową"; tomy wierszy "Piosenki dla martwego koguta", "Egzotyczne ptaki i rośliny. Wiersze z lat 1980–1990". Jest laureatem m.in. prestiżowej Nagrody Angelus, przyznawanej we Wrocławiu.

Claude Lanzmann (ur. 1925) jest francuskim reżyserem, reporterem, dokumentalistą, redaktorem naczelnym pisma literacko-politycznego "Les Temps Modernes" (założonego przez Paula Sartre’a i Simone de Beauvoir). Jako nastolatek działa we francuskim ruchu oporu (walczył w Auvergne). Protestował przeciwko wojnie w Algierii. Światowy rozgłos przyniósł mu film "Shoah" – mówiona historia Holokaustu, w której Lanzmann zaprezentował świadectwa Żydów, Polaków i Niemców, pomijając źródła historyczne. Zależało mu na pierwszoosobowej narracji uczestników wojny. Inne jego filmy: "Dlaczego Izrael" (1972), "Tsahal" (1994), "Sobibór" (2001) oraz "Raport Karskiego" (2010).